Kurs franka szwajcarskiego na skutek obecnej sytuacji spowodowanej epidemią koronawirusa niebezpiecznie zbliża się do najwyższego w historii poziomu, dla posiadaczy kredytów frankowych oznacza to natomiast tylko jedno, wzrost miesięcznej raty kredytu.
W takim przypadku zapewne wielu frankowiczów ponownie zadaje sobie pytanie czy jednak nie warto pozwać bank, a jeśli już zapadnie decyzja o złożeniu pozwu, to powstaje kolejny dylemat- pozew indywidualny czy pozew zbiorowy.
Inicjując postępowanie indywidualne, bądź przystępując do postępowania grupowego, kredytobiorca zawsze posiada jednak ten sam cel, chce uwolnić się od kredytu, który odnosi się do kursu franka szwajcarskiego, w praktyce jednakże postępowania te bardzo różnią się od siebie, a pozew zbiorowy wypada znacznie gorzej na tle postępowania indywidualnego.
Gwałtowny wzrost kursu CHF
Kredyt we frankach i pozew zbiorowy
Z postępowaniem grupowym, czyli tym inicjowanym przez złożenie pozwu zbiorowego, mamy do czynienia wówczas, gdy dochodzone jest roszczenie jednego rodzaju, przez co najmniej 10 osób, a roszczenie to jest oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej.
W przypadku kredytów frankowych dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowy jest więc możliwe z tego powodu, gdyż praktycznie w każdej umowie kredytowej odnoszącej się do franka szwajcarskiego banki zawierały zapisy dzięki którym całym ryzykiem kursowym obciążały kredytobiorców oraz mogły w sposób dowolny ustalać wysokość comiesięcznej raty kredytu i wysokość zobowiązania frankowiczów, umowy te są więc pełne niedozwolonych postanowień umownych.
Pozew zbiorowy kredyty frankowe – wymagania formalne
Pozew zbiorowy powinien czynić zadość warunkom określonym w Kodeksie postępowania cywilnego, a więc powinien zawierać oznaczenie sądu, do którego jest skierowany; imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników; oznaczenie rodzaju pisma; osnowę wniosku lub oświadczenia; w przypadku gdy jest to konieczne do rozstrzygnięcia co do wniosku lub oświadczenia – wskazanie faktów, na których strona opiera swój wniosek lub oświadczenie, oraz wskazanie dowodu na wykazanie każdego z tych faktów; podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika i wymienienie załączników.
Przeczytaj: Sztuczna inteligencja sprawdzi umowę i powie czy frankowicz może pozwać bank.
Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, a pozew jest właśnie takim pismem, powinien dodatkowo zawierać oznaczenie przedmiotu sporu oraz oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron albo, w przypadku gdy strona jest przedsiębiorcą wpisanym do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – adres do korespondencji wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej; oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy przedstawicieli ustawowych i pełnomocników stron; numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku lub numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP powoda niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania.
Ponadto, pozew zbiorowy musi zawierać elementy charakterystyczne dla postępowania grupowego, a więc wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym; wskazanie okoliczności, że dochodzone roszczenie jest jednego rodzaju i jest oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej, a w przypadku roszczeń pieniężnych także dokonanie ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy lub podgrupy; w przypadku roszczeń pieniężnych określenie wysokości roszczenia każdego z członków grupy lub podgrup i oświadczenie powoda o tym, że działa on w charakterze reprezentanta grupy.
Do pozwu należy dołączyć oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy oraz umowę reprezentanta grupy z pełnomocnikiem, określającą sposób wynagrodzenia pełnomocnika. Powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy.
Roszczenia frankowiczów w pozwach zbiorowych
Co istotne, w sprawach o roszczenia pieniężne powództwo zbiorowe może ograniczać się do żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego za określone zdarzenie lub zdarzenia i tak właśnie w przypadku kredytów frankowych jest najczęściej, gdyż w postępowaniach grupowych sąd rozstrzyga czy po stronie banku zachodzi odpowiedzialność i czy bank bezpodstawnie się wzbogacił kosztem kredytobiorców pobierając od nich zawyżone raty kredytu ze względu na zawarty w umowach mechanizm indeksacji lub denominacji odnoszący się do kursu franka szwajcarskiego.
Sąd rozstrzyga więc czy w kredytach frankowych znalazły się postanowienia, które uznać można za niedozwolone, zatem dochodzenie przez kredytobiorców konkretnych kwot i roszczeń wymaga zainicjowania kolejnego postępowania.
Pozew zbiorowy – tańsze i lepsze rozwiązanie dla frankowiczów ?
Powyższe, oraz fakt, że w postępowaniu grupowym należy przeprowadzić szereg dodatkowych czynności, które w przypadku postępowania indywidualnego nie mają miejsca, jak choćby ustalenie składu grupy, powoduje, że postępowania grupowe trwają znacznie dłużej, i nie mówimy tutaj o wydłużeniu procesu o kilka miesięcy, gdyż postępowania grupowe trwają nawet kilka lat dłużej.
Doskonałym przykładem na to, że pozew zbiorowy nie jest najlepszym pomysłem w przypadku kredytów frankowych jest sprawa przeciwko Bankowi Millenium w której pozew zbiorowy został złożony ponad 5 lat temu.
We wrześniu ubiegłego roku, po 5 latach od złożenia pozwu, zakończyły się bowiem sprawy formalne związane ze wszczęciem postępowania, a w szczególności ustalenie składu grupy, zatem dopiero po kilku latach od złożenia pozwu sąd przystąpi do jego rozpoznania, sam proces może więc trwać kolejnych kilka lat, a kredytobiorca przez cały ten czas musi spłacać zawyżone raty kredytu.
Dla porównania, sprawy kredytów frankowych z powództw indywidualnych rozstrzygane są w przeciągu 1,5- 2,5 roku, a po wyroku TSUE w polskiej sprawie frankowej, nawet szybciej.
Koszty przystąpienia do pozwu zbiorowego
Przystąpienie do pozwu zbiorowego podyktowane jest jednak zwykle kosztami, gdyż panuje generalne przeświadczenie, że takie postępowanie jest tańsze, ale czy na pewno?
Zacznijmy od opłaty sądowej. Od każdego pozwu powód zobowiązany jest uiścić opłatę sądową, której wysokość określona jest przepisami i zależy od wartości przedmiotu sporu, czyli wysokości dochodzonego roszczenia.
W przypadku, gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 zł, wysokość opłaty sądowej określona została widełkami według wartości przedmiotu sporu, zatem od roszczenia do 500 złotych uiścić należy opłatę w wysokości 30 złotych, od roszczenia ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych; od roszczenia ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych; od roszczenia ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych; od roszczenia ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych; od roszczenia ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych, a od roszczenia ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych. W sprawach o prawa majątkowe przy wartości przedmiotu sporu ponad 20 000 złotych pobiera się od pisma opłatę stosunkową wynoszącą 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 złotych.
Jak wiadomo, roszczenia z kredytów frankowych nie rzadko opiewają na bardzo wysokie kwoty, zwłaszcza jeśli dochodzimy unieważnienia zawartej umowy kredytowej, dlatego opłata sądowa w wysokości 5% wartości dochodzonego roszczenia może przyprawić o zawrót głowy, jednak kredytobiorców ona nie dotyczy.
Przeczytaj: Unieważnienie kredytu frankowego RAIFFEISEN na ekspresowej rozprawie w 16 minut.
Przepisy o kosztach w sprawach cywilnych stanowią bowiem, że w sprawach o roszczenia wynikające z czynności bankowych od strony będącej konsumentem lub osobą fizyczną prowadzącą gospodarstwo rodzinne przy wartości przedmiotu sporu wynoszącej ponad 20 000 złotych pobiera się opłatę stałą w kwocie 1000 złotych, zatem pozywając bank z tytułu zawartej umowy kredytowej, maksymalnie uiścić będziesz musiał 1000 złotych opłaty sądowej.
Podobny sposób ustalenia wysokości opłaty sądowej został przewidziany dla pozwu zbiorowego, przepis wprost bowiem stanowi, w sprawach o prawa majątkowe dochodzone w postępowaniu grupowym opłata stała lub stosunkowa wynosi połowę opłaty ustalonej zgodnie z zasadami wskazanymi powyżej, jednak nie mniej niż 100 złotych i nie więcej niż 200 000 złotych, biorąc więc pod uwagę wielość podmiotów w postępowaniu grupowym i fakt, że uiścić należy połowę ustalonej opłaty, łatwo można oszacować, że pojedynczy członek grupy poniesie opłatę sądową w znacznie mniejszej wysokości niż w przypadku pozwu indywidualnego, należy jednak zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię.
Otóż, wartość przedmiotu sporu w postępowaniu grupowym, od której zależy wysokość opłaty sądowej, stanowi łączna wartość roszczeń członków grupy według stanu aktualnego na danym etapie postępowania. Na etapie wnoszenia pozwu ostateczna liczba członków grupy nie jest jednak jeszcze znana, a zatem określenie ostatecznej wysokości opłaty sądowej od pozwu w postępowaniu grupowym możliwe jest dopiero po wydaniu przez sąd postanowienia o ustaleniu składu grupy, czyli w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu grupowym powinna być uiszczana opłata tymczasowa, a zgodnie z powyższym, opłata tymczasowa w sprawach dochodzonych w postępowaniu grupowym określa się w granicach od 300 do 20 000 zł.
Jeżeli natomiast, reprezentant grupy nie złoży wniosku o określenie opłaty tymczasowej, w sprawach majątkowych rozpoznawanych w postępowaniu grupowym, zmiany podmiotowe w obrębie grupy skutkować będą koniecznością wniesienia opłaty uzupełniającej od pozwu w związku z przystąpieniem do grupy nowych członków, czyli w przypadku postępowania grupowego trudno tak naprawdę przewidzieć w jakiej wysokości opłata sądowa będzie musiała być uiszczona.
Ponadto, choć w przypadku kredytów frankowych jest mała szansa, że sąd taki wniosek uwzględni, na żądanie pozwanego, czyli banku, sąd może postanowieniem zobowiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu, jeżeli pozwany uprawdopodobni, że powództwo jest bezzasadne oraz że brak kaucji uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania w razie oddalenia powództwa. Kaucję składa się w gotówce i nie może być ona wyższa niż 20% wartości przedmiotu sporu, czyli po stronie kredytobiorców powstanie w toku postępowania grupowego kolejny koszt.
Koszty kancelarii prowadzącej pozew zbiorowy
Kolejną bardzo istotną kwestią jest wynagrodzenie pełnomocnika, wielu kredytobiorców uważa bowiem, że ich nie stać na prawnika.
Oczywiście wysokość wynagrodzenia to kwestia indywidualnie ustalana pomiędzy prawnikiem, a klientem, pamiętaj jednak, że zawsze możesz poprosić swojego prawnika by sposób zapłaty jego wynagrodzenia odpowiadał twoim możliwościom finansowym. Rzadko ponadto się zdarza, żeby wynagrodzenie było w całości płatne przed zakończeniem postępowania.
Ponadto, choć w przypadku roszczeń z kredytów frankowych może to być bardzo ryzykowne posunięcie, wcale nie musisz korzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.
W postępowaniu grupowym obowiązuje natomiast zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym, dlatego prawie zawsze w postępowaniu grupowym należy liczyć się z kosztami pełnomocnika, a biorąc pod uwagę charakter takiego postępowania, jego skomplikowanie oraz czas trwania, pełnomocnik z całą pewnością zażąda wynagrodzenia znacznie wyższego niż w przypadku pozwu indywidualnego.
W przypadku pozwów indywidualnych także należy uważać na kilka kwestii
Pozew zbiorowy czyli brak indywidualnego podejścia
Decydując się na pozew zbiorowy musisz liczyć się również z tym, że nie będziesz mieć realnego wpływu na przebieg postępowania, nie będziesz na bieżąco informowany o tym co dzieje się w sprawie, całe postępowanie będzie się więc toczyć nieco obok ciebie, gdyż najprawdopodobniej będziesz jednym z kilkuset pokrzywdzonych kredytobiorców.
Dla wielu frankowiczów właśnie ten brak indywidualnego podejścia do sprawy oraz brak możliwości przedstawienia swoich racji w sądzie jest najbardziej dotkliwy i powoduje, że kredytobiorca decyduje się jednak na pozew indywidualny. Nie ulega wątpliwości, że kredyty frankowe były udzielane przez wszystkie banki na podobnych zasadach i zawierają bardzo podobne zapisy, które oceniane są jako niezgodne z prawem, jednakże każda umowa kredytowa indeksowana lub denominowana do franka szwajcarskiego, a w szczególności okoliczności jej zawarcia, wymagają indywidualnego rozpoznania i podejścia, a takie zapewni tylko postępowanie zainicjowane pozwem z którym kredytobiorca sam wystąpi.
Sprawdź: Ranking Kancelarii Frankowych
Oczywiście nie można stwierdzić, że roszczenia wysuwane na podstawie kredytów frankowych nie są obarczone ryzykiem, bo pomimo korzystnego dla frankowiczów orzecznictwa zawsze istnieje szansa, że sąd do pozwu się nie przychyli i kredytobiorca będzie zobowiązany uiszczać kolejne raty kredytu według tych samych zasad, czyli powództwo może zostać oddalone, jednak takim samym ryzykiem, a może nawet większym, obarczone jest oddalenie pozwu grupowego, dlatego gdy masz szansę i chcesz powalczyć o swoje, to zrób to z głową.
Pozew indywidualny niekoniecznie wygeneruje po twojej stronie wyższe koszty niż pozew zbiorowy, a biorąc pod uwagę o ile szybciej w postępowaniu indywidualnym możesz uzyskać korzystny wyrok i uwolnić się od uciążliwej raty kredytu, to zdecydowanie lepiej wybrać jednak tą drogę. Pozwy zbiorowe kusiły swą atrakcyjnością, gdy sprawy kredytów frankowych stanowiły dla sądów novum i gdy do końca nie wiadomo było co z nimi zrobić i jak je rozstrzygnąć, teraz jednak orzecznictwo się znacznie ujednoliciło, i to z korzyścią dla kredytobiorców, dlatego z punktu widzenia kredytobiorcy korzystniejsze jest wniesienie pozwu indywidualnego.
Dodaj Opinie