Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 grudnia 2020 roku w sprawie o sygn. akt XXV C 1287/17 potwierdza, że postępowania sądowe dotyczące sporów na tle kredytów frankowych mogą zakończyć się szybko, nawet bez postępowania w II instancji. Choć zaznaczyć należy, że tego typu sytuacje zdarzają się bardzo rzadko.
Pozwany przez kredytobiorców Santander Bank Polska S.A. zrezygnował w tym przypadku z apelacji, poprzez co wyrok I instancji, w treści którego sąd ustalił nieważność umowy kredytu na cele mieszkaniowe Ekstralokum, stał się prawomocny. Pozwany bank podzielił tym samym zasadność argumentacji podnoszonej przez stronę powodową w toku I instancji.
W sprawie interesujący jest dodatkowo aspekt związany z podpisanymi do umowy aneksami (m.in. dotyczącymi możliwości spłaty zadłużenia w CHF), które w ocenie sądu nie miały wpływu na ocenę abuzywności postanowień umowy.
Nieważność umowy Ekstralokum
Przedmiotem postępowania sądowego była umowa kredytu na cele mieszkaniowe Ekstralokum zawarta w roku 2007 z dawnym Kredyt Bankiem, którego następcą prawnym jest Santander Bank Polska.
Umowa była czterokrotnie aneksowana, a w jednym z aneksów bank dopuścił możliwość spłaty przez kredytobiorców rat bezpośrednio w CHF. Pomimo to, sąd uznał że powyższe aneksy nie mają znaczenia w świetle nieważności całej umowy.
Reprezentująca kredytobiorców Kancelaria adwokat Jacek Sosnowski – Adwokaci i Radcowie Prawni od początku podnosiła argumentację, że aneksowanie umowy miało naprawić wady umowy kredytowej, która zawierała abuzywne postanowienia.
Przeczytaj: Unieważnienie kredytu we frankach czy odfrankowienie – co się bardziej opłaca?
Sąd potwierdził to stanowisko uznając, że działaniem spóźnionym ze strony banku było przedstawienie w jednym z aneksów ogólnych informacji na temat sposobu kształtowania kursów w tabeli bankowej. Umowa kredytowa, oceniana przez sąd w wersji z dnia jej zawarcia, nie zawierała szczegółów dotyczących określania kursu waluty obcej.
Aneksy zawarte w okresie po podpisaniu umowy nie miały zatem wpływu na to, że sąd uznał umowę kredytową za nieważną od początku.
Fakt, że kredytobiorcy podpisali aneksy zaproponowane przez bank, nie jest równoznaczny ze świadomą rezygnacją przez nich z sankcji wobec banku za stosowanie niedozwolonych warunków w umowach, wynikającej z unijnej dyrektywy 93/13.
Sąd uznał, że nie jest możliwym utrzymanie umowy w mocy, gdyż czynność prawna sprzeczna z ustawą (naruszenie granic swobody umów – art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 353 ¹ k.c.) musi zostać uznana za nieważną.
Nierównowaga kontraktowa stron i nierównomierne rozłożenie ryzyka
W toku postępowania sąd zbadał zawarte w umowie klauzule indeksacyjne w oparciu o art. 385¹ i nast. k.c., na podstawie czego ocenił, że w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia przez bank dobrych obyczajów oraz do rażącej nierównowagi kontraktowej stron.
Zawarty w umowie mechanizm indeksacji i przewidziany sposób ustalania kursów prowadziły do jednostronnego kształtowania przez bank sytuacji konsumentów, w zakresie wysokości ich zobowiązania.
Przeczytaj: Unieważnienie kredytu frankowego przedsiębiorcy z Getin Bank – wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie
Spowodowało to wyraźną dysproporcję w prawach i obowiązkach stron, bo wyłącznie bank brał udział w określaniu kursu waluty, na podstawie którego wyliczana była wysokość raty kapitałowo-odsetkowej.
Kolejnym zarzutem, który sformułował sąd pod adresem banku, było nierównomierne rozłożenie pomiędzy stronami ryzyka walutowego, związanego z mechanizmem indeksowania kredytu.
Bank nie zagwarantował kredytobiorcom w umowie żadnych mechanizmów, które po ich stronie ograniczałyby ryzyko związane z wahaniem się kursu waluty.
W sytuacji niekorzystnego kształtowania się kursu kredytobiorcy nie dysponowali żadnym instrumentem, który pozwoliłby im na zmianę sposobu wykonywania umowy. Brak sprawiedliwego i uczciwego rozłożenia praw i obowiązków stron umowy doprowadził w tym przypadku do rażącego naruszenia interesu konsumentów.
Dodaj Opinie