Prawomocny wyrok i unieważnienie kredytu we frankach jakie są konsekwencje?

Coraz częściej można usłyszeć o licznych wygranych Frankowiczów w sądach na terenie całego kraju. Statystyki sądowe z ostatnich miesięcy wskazują, że 97 proc. spraw frankowych kończy się korzystnymi dla kredytobiorców wyrokami. Zdecydowanie dominują wyroki unieważniające w całości umowy kredytowe, znacznie rzadziej zapadają wyroki odfrankowujące kredyty. Oba rozstrzygnięcia są dla kredytobiorców korzystne, chociaż wywołują odmienne skutki finansowe i prawne. Z naszego artykułu dowiesz się czym różni się wyrok unieważniający umowę od odfrankowienia kredytu i jakie korzyści przynosi prawomocna wygrana z bankiem.

Prawomocny korzystny wyrok w sprawie frankowej obliguje bank do rozliczenia się z kredytobiorcą. Niezależnie od tego czy zapadł wyrok unieważniający umowę, czy odfrankowujący kredyt, każdorazowo bank musi zwrócić nadpłatę. Nie może też odmówić wykonania wyroku, bo groziłaby mu egzekucja komornicza.
Unieważnienie umowy oznacza całkowite uwolnienie się od kredytu. Znika obowiązek spłaty rat kredytowych, a bank musi oddać wszystko co zostało do tej pory wpłacone w związku z kredytem. Dodatkowo nieruchomość zostaje uwolniona od obciążenia hipoteką, a dane kredytobiorcy znikają z rejestru dłużników BIK.
Odfrankowienie pozwala wyeliminować z umowy franka szwajcarskiego i pozbyć się ryzyka kursowego. Saldo zadłużenia maleje, miesięczne raty kredytowe są niższe, a dodatkowo bank musi zwrócić kredytobiorcy nadpłacone środki.

Unieważnienie umowy a odfrankowienie kredytu – czym się różni

Korzystny wyrok w sprawie frankowej oznacza, że sąd stwierdził nieważność umowy kredytowej w całości lub nakazał tzw. odfrankowienie kredytu. Oba rozstrzygnięcia są korzystne dla kredytobiorcy, ale tylko unieważnienie umowy oznacza definitywne pozbycie się kredytu.

Prawomocny wyrok jest podstawą do rozliczenia się z bankiem, który nie może odmówić jego wykonania. Przepisy dają kredytobiorcy możliwość wszczęcia działań komorniczych w sytuacji, gdyby bank nie respektował prawomocnego rozstrzygnięcia sądu.

Unieważnienie umowy kredytowej oznacza, że jest ona traktowana tak jakby nigdy nie została zawarta. Umowa upada, tak więc wszystkie wpłacone raty kredytowe stają się świadczeniem pobranym bezprawnie i podlegają zwrotowi.

Odfrankowienie kredytu (czasami mylnie określane przewalutowaniem) wiąże się z utrzymaniem umowy w mocy. Sąd działając z mocą wsteczną (od początku obowiązywania umowy) eliminuje z niej mechanizm przeliczeniowy wprowadzający franka szwajcarskiego. Przykładowo, jeżeli wypłata kredytu nastąpiła w kwocie 200.000 zł, to wyrok odfrankowujący stanowi, że kredytobiorca od samego początku posiadał kredyt złotowy w kwocie 200.000 zł z korzystniejszym oprocentowaniem opartym o stawkę LIBOR. Zadłużenie kredytobiorcy nie mogło zatem wzrosnąć na skutek przeliczania salda i rat kredytu po kursie CHF.

Korzyści z unieważnienia umowy kredytowej we frankach

Zgodnie z ubiegłorocznymi uchwałami SN nr III CZP 11/20 z 16.02.2021 r. oraz nr III CZP 6/20 z 06.05.2021 r., sądy na ogół orzekają dziś unieważnienie umowy w oparciu o teorię dwóch kondykcji. Oznacza to, że sąd zasądza na rzecz kredytobiorcy zwrot sumy wpłaconych rat kredytowych (zgodnej z żądaniem pozwu), jako świadczenia nienależnego. Kwotę tę bank musi zwrócić kredytobiorcy, niezależnie od tego czy spłacił on już w całości pożyczony kapitał, czy też nie. O zwrot kwoty nominalnej kredytu bank musi się dopiero upomnieć lub wytoczyć kredytobiorcy powództwo o zapłatę.

Dodatkowe korzyści z wyroku unieważniającego umowę w oparciu o teorię dwóch kondykcji uzyskają kredytobiorcy spłacający raty bezpośrednio we franku szwajcarskim. Raty wpłacane w złotówkach podlegają bowiem zwrotowi w krajowej walucie, natomiast raty uiszczane we franku bank powinien zwrócić w walucie szwajcarskiej lub w złotówkach, ale po przeliczeniu według aktualnego średniego kursu CHF.

W wyniku wieloletniego systematycznego wzrostu kursu CHF, kredytobiorca odzyska po wyroku dużo większą kwotę niż wpłacił. Paradoksalnie umacnianie się szwajcarskiej waluty obróci się na korzyść osób, które po tzw. ustawie antyspreadowej, która weszła w życie w 2011 roku, zdecydowały się przejść na spłatę kredytu bezpośrednio w CHF.

Z unieważnieniem umowy wiążą się również korzyści o charakterze niematerialnym, które mają jednak istotne znaczenie. Po pierwsze, prawomocny wyrok stwierdzający nieważność umowy stanowi podstawę do wykreślenia hipoteki banku.

W tym celu należy złożyć wniosek o wykreślenie hipoteki do sądu, w którym prowadzona jest księga wieczysta nieruchomości. Po dokonaniu odpowiednich czynności przez sąd, można swobodnie dysponować mieszkaniem lub domem zakupionym ze środków pochodzących z kredytu.

Po drugie, prawomocny wyrok unieważniający umowę obliguje bank do wykreślenia informacji na temat zadłużenia kredytobiorcy z bazy danych Biura Informacji Kredytowej. Jeżeli bank nie dopełni tego obowiązku, kredytobiorca może wnioskować sam o aktualizację danych.

Uzyskując wyrok unieważniający umowę kredytową:

całkowicie pozbywasz się kredytu w CHF
nie musisz dalej płacić rat kredytowych
bank przelewa Ci na konto sumę wpłaconych rat w PLN i CHF
zarabiasz dodatkowo na różnicach kursowych (jeżeli raty były spłacane w walucie)
pozbywasz się obciążenia nieruchomości hipoteką
Twoje dane zostają wykreślone z BIK

Korzyści z odfrankowienia kredytu

Prawomocny wyrok odfrankowujący kredyt oznacza, że umowa dalej obowiązuje, ale na lepszych warunkach. W wyniku wyeliminowania z umowy mechanizmu przeliczeniowego kredyt jest zamieniany na złotówkowy, jednak utrzymane zostaje korzystniejsze oprocentowanie bazujące na stawce LIBOR (od stycznia 2022 roku SARON).

Saldo zadłużenia ulega obniżeniu, na skutek czego maleją znacząco raty kredytu. Bank ma obowiązek wystawić nowy harmonogram spłat, a także rozliczyć się z kredytobiorcą. Nadpłatę powstałą w wyniku pobierania zawyżonych rat, będących wynikiem przeliczania kredytu po kursie CHF, bank musi kredytobiorcy zwrócić.

Uzyskując wyrok odfrankowujący kredyt: