Bankowcy wyrok TSUE korzystny dla banków, Prawnicy frankowiczów - wyrok korzystny dla nas!

Tadeusz Białek, który zajmuje stanowisko wiceprezesa Związku Banków Polskich podczas rozmowy w TVN24 przedstawił, że orzeczenie TSUE jest dla nich optymistyczne. Podkreśla, że stanowisko Trybunału w ich ocenie charakteryzuje się zachowaniem dużego rozsądku. Ponadto wskazał, że w ocenie Związku Banków Polskich nie istnieje prymat nieważności umów frankowych, że orzeczenie nieważności nie może odbywać się na życzenie. Z kolei zdaniem mecenas Barbary Garlacz w najbliższym czasie będzie odnotowywany znaczny wzrost ilości spraw wnoszonych do sądu przez osoby posiadające kredy we frankach.Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, który odnosi się do sprawy frankowiczów.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie odnoszące się do 5 pytań prejudycjalnych Sądu Okręgowego w Gdańsku

Wyrok wydany przez TSUE

Białek wskazuje, że Trybunał w uzasadnieniu pisemnym odnosi się w szczególności do aspektu związanego z obiektywizacją nieważności. Równolegle przywołuje zdanie, z którego wynika, że unieważnienie umowy o nieuczciwym charakterze nie stanowi podstawy do zasądzenia sankcji przewidzianej przez dyrektywę 93/13.

Ponadto, przy założeniu o dążeniu do tego sądu krajowego to banki powołają się na opinię Trybunału, która przedstawiam ze unieważnienie umowy na skutek prowadzonego postępowania głównego nie należy motywować żądaniami konsumentów. Musi to być efekt obiektywnego oceniania kryteriów zawartych w prawie krajowym.

To sąd krajowy ma decydować o nieuczciwości zawartej umowy kredytowej. Wiceprezes NBP przyznaje, że sąd krajowy będzie oceniał uczciwość warunków umowy. Dla banków punktów zaczepienia jest odwoływanie się Trybunału do przeszłych orzecznictw definiujących cel dyrektywy, w których podkreślany jest fakt, że ochrona konsumenta i przywrócenie równowagi w interesie stron umowy przy pominięciu warunków określonych jako nieuczciwe. Równolegle pozostałe warunki konkretnej umowy pozostają ważne.

Białek argumentuje, że powyższe jednoznacznie wskazuje, że z danej umowy powinny być wyłączone warunki, które są uznane za nieuczciwe. Trybunał wskazuje, że umowa powinna być wykonana, jeżeli zachodzą do tego obiektywne możliwości.

W tym miejscu należy przypomnieć, że po wyroku TSUE w 2019 r. przedstawiciele banków również twierdzili, że wyrok nie wpłynie na poprawienie ogólnej pozycji frankowiczów w sądach. Pojawiały się komentarze, że wyrok będzie miał wpływ jedynie na sprawę, której dotyczy. Jak się później okazało, frankowicze reprezentowani przez kancelarie wyspecjalizowane w sprawach frankowych zaczęli masowo pozywać banki a sprawy sądowe wygrywać.

Znaczenie wyroku TSUE dla frankowiczów

Mecenas Barbara Garlacz, będąca reprezentantką frankowiczów przed Trybunałem stwierdza, ze wyrok TSUE przemawia na korzyść kredytobiorców, ponieważ poważa główne argumenty banków. Zdaniem radcy prawnego, czwartkowy wyrok odnoszący się do frankowiczów w Polsce może skutkować czterema, różnymi rozwiązaniami.

W pierwszej kolejności wskazuje na brak możliwości uzupełnienia umowy po tym jak zostanie stwierdzona obecność nieuczciwego warunku. W rezultacie nie można zastąpić tabel kursowych banku przez rozwiązanie podyktowanie przez kurs średni NBP.

Podkreśla, że TSUE znacząco ograniczył usunięcie marży do przypadków, w których takie postanowienie doprowadziłoby do powstania odrębnego zobowiązania umownego.

Taka sytuacja, zdaniem Garlacz, nie miała miejsca zarówno w sytuacji GE Money Bank, ani w odniesieniu do mechanizmu indeksacji, określanego przez Sąd Najwyższy jako jednolity mechanizm umowy, na który składa się indeksacja i odwołania do tabel kursowych. Wyrok jest powieleniem szeregu orzeczeń, które przemawiają na korzyść konsumentów. Jest to krok od stwierdzenia nieważności umów.

Garlacz twierdzi, że wyrok TSUE umożliwia konsumentom zrzeczenie się określonego w dyrektywie 93/13 systemu ochrony. Odnosi się to także do nieważności umowy, ale bez konieczności odnoszenia się do tego systemu. W rezultacie można uznać, że sankcja nieważności umowy rozpoczyna się w momencie zawarcia umowy, więc roszczenia banków o zwrot kapitałów uległy przedawnieniu po 3 latach od udostępnienia

Dodatkowo pani mecenas zauważa, że występuje brak powiązania pomiędzy ustawą antyspredową a wnioskowaniem o stwierdzenie nieważności zawartej umowy.

Czy należy dążyć do zawarcia ugody?

Barbara Garlacz wskazuje, że wyrok TSUE zwiększa szanse na rozstrzygnięcie korzystne dla frankowiczów w sądach. Jednocześnie zauważa, że banki będą dążyły do wynalezienia aspektów przemawiających na korzyść instytucji, dających przewagę prawną, co pozwala wypracować lepsze zaplecze do zawierania ugód. Zdaniem Garlacz wyrok TSUE będzie motorem do wnoszenia spraw przeciwko bankom.

Zupełnie inne zdanie posiada wiceprezes ZBP. Wskazuje, że wyrok TSUE jest przez nich interpretowany jako oznaka wstrzemięźliwości w orzekaniu o nieważności umów. Zdaniem Białka powinno to motywować do chęci zawierania ugód z bankami. Obecnie trwają prace nad ich treściami. W niektórych bankach zostały już podjęte decyzje lub są w trakcie opracowywania. Co wskazuje na chęć zawierania ugód także przez banki. Prawnicy frankowiczów oceniają jednak propozycje ugód na zasach KNF jako mało korzystne dla osób posiadających kredyty frankowe

Przewodniczący KNF, Jacek Jastrzębski, już pod koniec 2020 r. wyszedł z propozycją w stronę banków o działania zmierzające do zawierania ugód. Powinny być one korzystne dla klientów, co zniechęci ich do wkroczenia na ścieżkę sądową. Jastrzębski proponował, aby klienci na mocy zawartej umowy dokonali rozliczenia z bankami zupełnie tak, jakby zawarli umowę w złotówkach. Powinny być one oprocentowane zgodnie ze stawką WIBOR zwiększoną o marżę.

Banki równolegle powołały międzybankowy zespół z udziałem UKNF i znaczącej ilości banków, które w przeszłości udzielały walutowych kredytów mieszkaniowych. W sprawę zaangażował się także Związek Banków Polskich.

Rzecznik Finansowy wskazuje, że warto poczekać na stanowisko Sądu Najwyższego, które pozwoli rozsądniej podjąć decyzje o zawarciu ugody proponowanej przez bank.

Sąd Najwyższy i stanowisko w sprawie frankowiczów

Już 11 maja ma odbyć się posiedzenie Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, którego tematem przewodnim będą zagadnienia prawne odnoszące się się do kredytów walutowych Z kolei 7 maja ten sam skład w nieco mniejszym składzie będzie podejmował uchwałę w związku z pytaniami zadanymi przez Rzecznika Finansowego, które odnoszą się do kwestii rozliczeń pomiędzy stronami umowy po jej unieważnieniu.

Barbara Garlacz wskazuje, że wyrok TSUE ukierunkowuje odpowiedzi na zadane pytania, które będą ustalane 7 i 11 maja 2011 roku. Głównym ich przedmiotem jest aspekt związany z nieważnością umowy, a także dalszych konsekwencji prawnych.