W mediach trwa kampania społeczna pod patronatem Ministerstwa Cyfryzacji ostrzegająca przed oszustami próbującymi pozyskać wrażliwe dane w celu wyłudzenia pieniędzy. Tymczasem Ministerstwo Sprawiedliwości administrujące Krajowym Rejestrem Zadłużonych właśnie podało na tacy osobom nieuprawnionym dane około 30 tys. wierzycieli Getin Banku. W poniedziałek 21 sierpnia upłynął pierwszy termin zgłaszania wierzytelności w ramach postępowania upadłościowego banku. Jeżeli jesteś w grupie osób, które nie zdążyły dokonać zgłoszenia w tym terminie, to jeszcze nic straconego – nadal jest to możliwe po wniesieniu opłaty w wysokości nieco ponad 1 tys. zł. Musisz jednak wiedzieć, że Twoje dane osobowe (imię i nazwisko, PESEL, adres zamieszkania, numer dokumentu tożsamości), a także informacje na temat kredytu i zakupionej z tych środków nieruchomości będą widoczne dla kilkudziesięciu tysięcy innych wierzycieli i ich pełnomocników. Potencjalny dostęp do nich mogą uzyskać także osoby nieuprawnione, w tym przestępcy.
- Sprawdziły się przewidywania prawników co do niskiej wydolności Krajowego Rejestru Zadłużonych. Frankowicze i inni wierzyciele Getin Banku mieli duże problemy ze zgłoszeniem wierzytelności w pierwszym terminie tj. do 21 sierpnia.
- Nadal można zgłaszać wierzytelności po wniesieniu opłaty wynoszącej nieco ponad 1 tys. zł. Trzeba mieć jednak świadomość, że kilkadziesiąt tysięcy uczestników postępowania plus ich pełnomocnicy mają dostęp do numerów PESEL, adresów zamieszkania oraz danych kredytowych pozostałych wierzycieli.
- Jak przetestował jeden z portali internetowych, niejako automatyczny dostęp do akt postępowania upadłościowego Getin Banku może uzyskać każdy, nawet jeśli dokona fałszywego zgłoszenia wierzytelności. To doskonała okazja dla przestępców, którzy polują na dane wrażliwe w celu dokonania kradzieży pieniędzy z kont lub wyłudzenia kredytu na cudze dane.
- Ministerstwo Sprawiedliwości nie widzi problemu i nie zamierza uszczelniać systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie upadłościowe Getin Banku. Tymczasem nie ma innego sposobu niż droga elektroniczna na zgłoszenie do syndyka swojej wierzytelności.
- Zagrożenie związane z wyciekiem danych wrażliwych jest zatem bardzo realne. Trzeba zachować dużą czujność i sprawdzać czy ktoś nie wykorzystał Twoich danych do niecnych celów.
System KRZ niewydolny i niebezpieczny dla użytkowników
W związku z ogłoszoną miesiąc temu upadłością Getin Banku w miniony poniedziałek upłynął pierwszy termin zgłaszania wierzytelności do syndyka masy upadłościowej. Od 2021 roku odbywa się to wyłącznie drogą elektroniczną za pomocą Krajowego Rejestru Zadłużonych, administrowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Aby zgłosić swoją wierzytelność trzeba wpierw założyć Profil Zaufany, a następnie za jego pomocą utworzyć konto w KRZ. Prawnicy reprezentujący Frankowiczów, nauczeni doświadczeniami z upadłością Idea Banku, już kilka tygodni temu radzili aby odpowiednio wcześniej przygotować się do upadłości, założyć Profil Zaufany i zgromadzić niezbędne dokumenty oraz dane, tak aby nie zgłaszać wierzytelności na ostatni moment. Ostrzeżenia te sprawdziły się, bo system – zwłaszcza w końcowych dniach przed upływem pierwszego terminu na zgłaszanie wierzytelności – był mocno przeciążony, a nawet okresowo niedostępny.
Osoby, którym nie udało się zgłosić swojej wierzytelności do 21 sierpnia być może plują sobie w brodę, że nie posłuchały ostrzeżeń ekspertów i nie zdążyły w pierwszym terminie kiedy zgłoszenia były bezpłatne. Dalej można jednak zgłaszać wierzytelność wobec Getin Banku w upadłości, ale po wniesieniu opłaty wynoszącej ponad 1 tys. zł.
Z drugiej strony, niektórzy Frankowicze pewnie są zadowoleni, że nie zgłosili wierzytelności do KRZ, bo media od kilku dni piszą o aferze związanej z możliwością pozyskania wrażliwych danych przez kilkadziesiąt tysięcy pozostałych uczestników postępowania upadłościowego, a także osoby nieuprawnione i oszustów.
Frankowiczu z Getin Banku, Twoje wrażliwe dane widoczne są w KRZ dla kilkudziesięciu tysięcy innych osób!
Portal Niebezpiecznik.pl pod koniec ubiegłego tygodnia poinformował Ministerstwo Sprawiedliwości oraz UODO na temat zagrożeń związanych z możliwością wycieku numerów PESEL oraz innych wrażliwych danych dotyczących osób, które zgłosiły swoją wierzytelność wobec Getin Banku za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych. Przeprowadzony test pokazał, że nawet przypadkowe osoby, które nie są wierzycielami banku, niejako z automatu uzyskują dostęp do danych innych osób. Wystarczy posiadać Profil Zaufany i wysłać niewywołujące skutków prawnych zgłoszenie do KRZ bez podpisu i bez opłaty, a od razu uzyskuje się pełny dostęp do danych pozostałych uczestników postępowania upadłościowego. O jakie dane chodzi? Z pewnością są to dane wrażliwe, a nawet objęte tajemnicą bankową.
Po wejściu do systemu można uzyskać numery PESEL, imiona i nazwiska oraz adresy zamieszkania, numery dokumentów tożsamości wierzycieli Getin Banku. Większość osób załączyła do wniosków dokumentację dotyczącą kredytu, historię spłat, a czasami także treść pozwu przeciwko bankowi. W ten sposób osoby nieuprawnione (w tym przestępcy) mogą uzyskać dostęp do numerów rachunków bankowych i innych danych, które powinny być chronione zgodnie z procedurami RODO. Czym to grozi?
Niemal codziennie media donoszą na temat coraz bardziej wyrafinowanych metod wyłudzania pieniędzy. Zakładając, że przestępca uzyska wskazany wyżej zakres danych może próbować podszyć się np. pod pracownika banku uwiarygodniając się znajomością numeru PESEL, numeru rachunku, czy imion rodziców i wyłudzić dane logowania do bankowości elektronicznej w celu wyczyszczenia konta. Dysponując takim pakietem informacji może też łatwo zaciągnąć kredyt w banku na cudze konto.
Ministerstwo Sprawiedliwości nie zamierza uszczelniać systemu
Chyba każdy widzi jak wielka jest skala zagrożenia, tymczasem Ministerstwo Sprawiedliwości nie zamierza reagować i twierdzi, że Krajowy Rejestr Zadłużonych działa zgodnie z prawem. W istocie, zgodnie z przepisami Kpc oraz ustawy Prawo upadłościowe z 2003 roku dostęp do akt sprawy mają wszyscy uczestnicy postępowania. Problem w tym, że w chwili kiedy przyjmowano te przepisy nikt nie przewidział tak dużej upadłości jak w przypadku Getin Banku oraz tego, że akta postępowania upadłościowego będą miały postać elektroniczną.
Zapisy art. 228 ustawy Prawo upadłościowe przewidują, że uczestnicy postępowania oraz każdy, kto dostatecznie usprawiedliwi przejrzenie akt sądowych, może uzyskać do nich dostęp za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, ale ma to odbywać się w sekretariacie sądu lub w biurze syndyka. Gdyby przepisy te były przestrzegane, znacząco utrudniłoby to dostęp do danych wrażliwych wierzycieli Getin Banku ze strony osób postronnych.
Prawnicy zgłaszali zastrzeżenia do sposobu funkcjonowania Krajowego Rejestru Zadłużonych już w minionym roku przy upadłości Idea Banku. Ministerstwo Sprawiedliwości zlekceważyło te uwagi, podobnie jak zastrzeżenia zgłoszone przez UODO podczas prac nad Ustawą o KRZ w 2018 roku. Wówczas instytucja ta alarmowała na temat zagrożeń dla osób, których numer PESEL zostanie upubliczniony w systemie. Raz ujawniony w internecie PESEL nigdy nie zniknie z sieci pomimo prób usunięcia tych danych.
Jeżeli zatem zgłosiłeś swoje roszczenie do syndyka Getin Banku w upadłości za pośrednictwem KRZ zachowaj dużą czujność i sprawdzaj czy ktoś nie wykorzystał zamieszczonych w systemie danych w sposób nieuprawniony.
Niestety państwo po raz kolejny zawodzi i nie widzi potrzeby ochrony obywateli przed działaniami przestępców. Co prawda, Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało, że osoby próbujące uzyskać dostęp do danych uczestników postępowania na podstawie fałszywych zgłoszeń wierzytelności będą podlegały odpowiedzialności karnej i zostanie to zgłoszone do prokuratury. Sęk w tym, że jedna osoba może uzyskać zgodnie z prawem dostęp do danych pozostałych użytkowników i przekazać je komuś innemu, kto będzie je przetwarzał w sposób nieuprawniony lub wykorzystywał w celach przestępczych.
Dodaj Opinie