Zawarcie z bankiem ugody dotyczącej kredytu frankowego może skutkować pojawieniem się po stronie kredytobiorcy obowiązku podatkowego. Od kwoty umorzonego kredytu część kredytobiorców będzie musiała odprowadzić podatek dochodowy na zasadach ogólnych, według skali podatkowej. Problem zasygnalizował na swojej stronie bank PKO BP, który w dniu 4 października zainicjował akcję ugód dla Frankowiczów. Według interpretacji prawnych i skarbowych, takich skutków podatkowych nie niesie wygrana z bankiem w sądzie – unieważnienie umowy kredytowej przez sąd nie wywołuje po stronie kredytobiorcy obowiązku podatkowego.
Opodatkowany przychód z ugody
Przekształcenie kredytu frankowego w złotowy w ramach ugody oznacza według banku umorzenie części kredytu. Aktualne zadłużenie wynikające z przeliczania kredytu po kursie CHF spadnie, co w świetle przyjętych interpretacji oznacza pojawienie się po stronie kredytobiorcy przychodu w wysokości kwoty umorzenia.
Według art. 20 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwalifikuje się to do tzw. przychodów z innych źródeł, objętych podatkiem dochodowym. Osoby nie objęte zwolnieniem podatkowym będą zobowiązane do odprowadzenia podatku na zasadach ogólnych, według skali podatkowej.
Bank wykaże przychód z tytułu umorzenia w informacji podatkowej PIT-11, którą prześle do kredytobiorcy i właściwego urzędu skarbowego po zakończeniu roku, w którym została podpisana ugoda.
Kredytobiorca będzie zobligowany doliczyć tę kwotę do przychodów uzyskanych z innych źródeł i wykazać ją w rocznym zeznaniu podatkowym.
Od umorzonej kwoty kredytu odprowadzi podatek według stawki 17% lub 32%, w zależności od wysokości innych dochodów. Istnieje prawdopodobieństwo, że na skutek doliczenia do pozostałych przychodów kwoty zredukowanego długu kredytobiorca wejdzie w wyższy próg podatkowy i będzie musiał uiścić podatek według wyższej stawki niż płacił dotychczas.
Dla zobrazowania przykład: jeżeli kwota umorzenia kredytu wyniesie 70.000 zł, to kredytobiorca/kredytobiorcy zapłacą w sumie 11.900 zł podatku przy stawce 17% lub 22.400 zł przy stawce 32%.
Zwolnienia z podatku tylko do końca grudnia
Jak dotychczas nie ma rozwiązania prawnego, na mocy którego przychody z ugód zwolnione byłyby z podatku dochodowego. Do końca grudnia 2021 roku obowiązuje Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Na mocy tego aktu, urząd skarbowy może zaniechać poboru podatku dochodowego od umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r.
Zwolniona z podatku jest kwota kredytu (kapitału), odsetki (także skapitalizowane), prowizje i opłaty, których poniesienie było niezbędne do zawarcia umowy kredytowej (za wyjątkiem usług dodatkowych i ubezpieczeń).
Co bardzo ważne, zaniechanie poboru podatku dotyczy dochodu (przychodu) uzyskanego tylko z tytułu jednego umorzenia oraz ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 01.01.2019 r. do 31.12.2021 r.
Co powyższe rozporządzenie oznacza dla kredytobiorców rozważających podpisanie z bankiem ugody?
Przede wszystkim, aby skorzystać z możliwości zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonego kredytu muszą postarać się sfinalizować ugodę przed końcem grudnia 2021 roku.
Biorąc pod uwagę liczbę osób zainteresowanych mediacjami z bankiem może być trudno dojść do porozumienia w tak krótkim czasie.
Warunkiem niezbędnym jest także zaciągnięcie kredytu na własne cele mieszkaniowe i nie korzystanie dotychczas z możliwości umorzenia innego kredytu. Kryteria te dotyczą każdego współkredytobiorcy. Przykładowo, jeżeli kredyt zaciągnęli rodzice wraz z synem wyłącznie na jego potrzeby mieszkaniowe, to syn może zostać zwolniony z podatku, ale rodzice będą musieli odprowadzić podatek. Przychód tytułem umorzenia jest rozkładany równomiernie na wszystkich kredytobiorców.
Unieważnienie umowy przez sąd nie wywołuje skutków podatkowych
Obowiązek podatkowy po stronie kredytobiorcy pojawia się w momencie podpisania ugody z bankiem. Odmienne skutki niesie wygrana z bankiem w sądzie i uzyskanie wyroku unieważniającego umowę kredytową w całości lub w części.
Zgodnie z wydaną przez Krajową Informację Skarbową (KAS) interpretacją indywidualną, tego typu korzyść materialna kwalifikuje się pod art. 2 ust. 1 pkt 4 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. stanowi przychód z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy i są wyłączone spod regulacji ustawy.
Stwierdzenie przez sąd nieważności umowy kredytowej od momentu jej zawarcia oznacza, że nie była ona prawnie skuteczna. Tym samym, prawomocny wyrok sądu ustalający nieważność umowy kredytowej, w wyniku którego bank musi oddać kredytobiorcy nienależnie pobrane świadczenia, nie wywołuje po stronie kredytobiorcy obowiązku odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych.
Pod wymieniony art. 2 ust. 1 pkt 4 Ustawy o podatku dochodowym nie podpadają przychody z tytułu umorzenia części kredytu w wyniku zawartej ugody. W treści ugód figurują zapisy, że umowa jest ważna, a bank nie uznaje roszczeń kredytobiorców o stwierdzenie nieważności umowy. Zatem umowa taka jest traktowana jako czynność prawnie skuteczna, niewyłączona spod Ustawy o podatku dochodowym.
Przeczytaj: Kredyt we frankach PKO BP – co mogą teraz zrobić ze swoim kredytem Frankowicze?
W celu uzyskania pewności w zakresie neutralności podatkowej korzyści uzyskanych w wyniku zakończenia sporu z bankiem (zarówno na drodze ugody, jak i na mocy wyroku sądu) można złożyć wniosek do KAS o wydanie interpretacji indywidualnej w danej sprawie (koszt 40 złotych). Wnioski składa się drogą internetową (poprzez profil zaufany lub z wykorzystaniem certyfikatu kwalifikowanego), w siedzibie KAS w Bielsku-Białej lub listownie.
Cechą interpretacji indywidualnych jest to, że są one skuteczne wyłącznie w odniesieniu do osoby składającej wniosek i opisanego stanu faktycznego. Z tego względu, pomimo istnienia korzystnych interpretacji co do braku obowiązku podatkowego z tytułu korzyści uzyskanych w wyniku unieważnienia umowy kredytowej, po uprawomocnieniu się wyroku warto w swojej sprawie uzyskać dokument potwierdzający, że osiągnięte korzyści nie podlegają regulacjom Ustawy o podatku dochodowym.
We wniosku należy opisać stan faktyczny stanowiący przedmiot interpretacji oraz własną opinię na temat rozwiązania, bo to do niej odniesie się organ skarbowy. Można powołać się na art. 2 ust.1 pkt. 4 niniejszej ustawy, wyłączający z obowiązku podatkowego przychody wynikające z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
Dodaj Opinie