30 września 2022 r. wobec Getin Noble Banku wszczęta została przymusowa restrukturyzacja przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny (dalej: BFG). W wyniku tej procedury powstał VeloBank, który przejął praktycznie całą działalność Getinu, z wyjątkiem kredytów walutowych. Co ważne, właścicielem VeloBanku jest nie tylko BFG, lecz także System Ochrony Banków Komercyjnych (SOBK), utworzony przez osiem największych banków komercyjnych działających w Polsce: ING Bank Śląski, Alior Bank, Bank Millennium, PKO BP, Bank Pekao, BNP Paribas Bank Polska, mBank, Santander Bank Polska.
W komunikacie z dnia 28 kwietnia 2023 r., BFG wskazał natomiast, że „Bankowy Fundusz Gwarancyjny w dniu 28 kwietnia złożył do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości Getin Noble Bank S.A. (GNB). Jest to kolejny standardowy etap procedury przymusowej restrukturyzacji, a Fundusz tym samym wypełnił zobowiązanie w tym zakresie nałożone przez Komisję Europejską. Złożenie wniosku w żaden sposób nie wpływa na sytuację VeloBank S.A., klientów tego banku oraz bezpieczeństwa środków w nim zgromadzonych.” Czy jednak na pewno?
Upadłość Getin Banku to wyzwanie dla frankowiczów.
W komunikacie dotyczącym upadłości Getin Banku wskazano ponadto, że „Wniosek nie wpływa również na sytuację osób posiadających kredyt walutowy w Getin Noble Bank S.A. Do czasu ogłoszenia upadłości bankiem niezmiennie zarządza Administrator wyznaczony przez BFG. Po ogłoszeniu upadłości przez sąd wierzyciele banku będą mogli zgłaszać roszczenia do masy upadłości.”
Teoretycznie więc, frankowicze nie mają się czym martwić i powinni poczekać na dalszy rozwój sytuacji, w praktyce jednak, żeby interesy kredytobiorcy zostały właściwie zabezpieczone, należy podjąć szereg działań.
Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie oznacza jeszcze, że upadłość zostanie ogłoszona, gdy jednak sąd zdecyduje o ogłoszeniu upadłości Getin Banku, osoby związane z tym właśnie Bankiem z tytułu frankowych umów kredytowych, muszą o kilku kwestiach pamiętać.
Uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym m.in. wzywa wierzycieli upadłego do zgłoszenia wierzytelności syndykowi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze. Gdy więc sąd ogłosi upadłość Getin Banku, kredytobiorcy będą mieć tylko trzydzieści dni na zgłoszenie swoich wierzytelności.
Dochowanie powyższego terminu jest bardzo istotne, gdyż wówczas kredytobiorca nie będzie ponosić żadnych opłat za zgłoszenie swojej wierzytelności. Jeśli frankowicz spóźni się ze zgłoszeniem wierzytelności w ustawowym terminie (trzydziestu dni), nadal może zgłosić swoją wierzytelność, jednakże wtedy musli liczyć się z koniecznością uiszczenia opłaty.
Przepisy w tym zakresie stanowią bowiem, że wierzyciel, który zgłosił wierzytelność po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, ponosi zryczałtowane koszty postępowania upadłościowego wynikłe z tego zgłoszenia, nawet jeżeli opóźnienie powstało bez jego winy, w wysokości stanowiącej równowartość 15% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Wskazana opłata nie będzie nalicza tylko wówczas, gdy zgłoszenie wierzytelności po upływie terminu było wynikiem dokonania przez syndyka korekty deklaracji lub innego tego typu dokumentu obejmującego rozliczenie.
I co ważne, w przypadku, gdy umowa o kredyt została podpisana przez kilka osób, np. małżonków, zgłoszenia wierzytelności powinno nastąpić przez każdego z małżonków.
O czym musisz pamiętać zgłaszając wierzytelność?
Zgłaszając wierzytelność za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, system „prowadzi” przez poszczególne elementy zgłoszenia i „upomina się” o podanie wymaganych informacji, każde zgłoszenie wierzytelności powinno bowiem zawierać:
- imię i nazwisko wierzyciela albo jego nazwę oraz numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację oraz firmę, pod którą działa wierzyciel będący przedsiębiorcą, miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres oraz NIP, jeżeli wierzyciel ma taki numer;
- określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi oraz wartość wierzytelności niepieniężnej;
- dowody stwierdzające istnienie wierzytelności; jeżeli wierzytelność została uznana w spisie wierzytelności sporządzonym w postępowaniu restrukturyzacyjnym, wystarczające jest powołanie się na tę okoliczność;
- kategorię, do której wierzytelność ma być zaliczona;
- zabezpieczenia związane z wierzytelnością;
- w razie zgłoszenia wierzytelności, w stosunku do której upadły nie jest dłużnikiem osobistym, przedmiot zabezpieczenia, z którego wierzytelność podlega zaspokojeniu;
- stan sprawy, jeżeli co do wierzytelności toczy się postępowanie sądowe, administracyjne, sądowoadministracyjne lub przed sądem polubownym;
- numer rachunku bankowego wierzyciela, jeżeli wierzyciel posiada taki rachunek.
Dla kredytobiorcy najbardziej problematyczne w zgłoszeniu może być określenie kategorii wierzytelności, gdyż ustawa przewiduje cztery rodzaje kategorii. Kategoria pierwsza, co do zasady, obejmuje przypadające na czas przed ogłoszeniem upadłości należności wynikające ze stosunku pracy, lecz także m.in. roszczenia z tytułu wynagrodzenia reprezentanta upadłego; należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego, należności alimentacyjne oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby; kategoria druga to inne należności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w innych kategoriach, w szczególności podatki i inne daniny publiczne oraz pozostałe należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne; kategoria trzecia- odsetki od należności ujętych w wyższych kategoriach w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał, a także sądowe i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów i kategoria czwarta – należności wspólników albo akcjonariuszy z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach, w szczególności dostawy towaru z odroczonym terminem płatności, dokonanej na rzecz upadłego będącego spółką kapitałową w okresie pięciu lat przed ogłoszeniem upadłości, wraz z odsetkami. Roszczenia zgłaszane przez frankowiczów powinny zatem zostać ujęte w kategorii drugiej i ewentualnie w kategorii trzeciej.
Zaspokojenie roszczeń.
Po upływie terminu do zgłoszenia wierzytelności i sprawdzeniu zgłoszonych wierzytelności syndyk niezwłocznie sporządza listę wierzytelności, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu okresu przewidzianego do zgłaszania wierzytelności.
Fundusze masy upadłości obejmują sumy uzyskane z likwidacji masy upadłości oraz dochód uzyskany z prowadzenia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwa upadłego, a także odsetki od tych sum zdeponowanych w banku, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.
Podziału funduszów dokonuje się jednorazowo albo kilkakrotnie w miarę likwidacji masy upadłości po zatwierdzeniu przez sędziego-komisarza listy wierzytelności w całości lub części.
Jeżeli suma przeznaczona do podziału nie wystarcza na zaspokojenie w całości wszystkich należności, należności dalszej kategorii zaspokaja się dopiero po zaspokojeniu w całości należności poprzedzającej kategorii, a jeżeli suma przeznaczona do podziału nie wystarcza na zaspokojenie w całości wszystkich należności tej samej kategorii, należności te zaspokaja się stosunkowo do wysokości każdej z nich.
Poniżej prezentujemy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się w przypadku upadłości pytania.
1. Czy każdy frankowicz musi się martwić upadłością Getin Banku?
Nie, nie dla każdego kredytobiorcy posiadającego kredyt w Getin Banku, ogłoszenie o upadłości Banku będzie istotne. Rozwojem sytuacji na pewno nie musi się martwić ta grupa frankowiczów, która z Bankiem się już rozliczyła, a więc mowa tutaj o taki przypadkach, gdy kredytobiorca otrzymał już od Banku to czego się domagał (nastąpiła zapłata całego dochodzonego roszczenia), a z drugiej strony, po stronie Banku nie istnieją względem frankowicza żadne roszczenia, czyli kredytobiorca również nie jest już nic winien Bankowi.
Ponadto, ogłoszenie upadłości najpewniej będzie obojętne również dla tych kredytobiorców, których roszczenie względem Banku jest niskie, gdyż ta grupa może po prostu zrezygnować z dochodzenia swoich praw z uwagi na duży formalizm i czasochłonność takiego procesu. Ogłoszenie upadłości nie będzie mieć większego znaczenia także dla kredytobiorców, którzy nie mają żadnych roszczeń względem Banku.
2. Czy po ogłoszeniu upadłości Getin Bank nadal będzie posiadać roszczenia względem kredytobiorcy?
Tak, w przypadku ogłoszenia upadłości Bank nadal może dochodzić swoich wierzytelności względem frankowicza, lecz w imieniu Banku będzie działał syndyk. Nawet w przypadku ogłoszenia upadłości, rozliczenie nieważnej umowy kredytowej wygląda tak samo jak dotychczas, a więc, zgodnie z teorią dwóch kondykcji, syndyk będzie domagać się zwrotu całego wypłaconego frankowiczowi kredytu, z kolei po stronie kredytobiorcy powstanie roszczenie o zwrot sumy wszystkich świadczeń, które zostały przez kredytobiorcę wpłacone do Banku na podstawie zawartej umowy kredytowej.
3. Czy po ogłoszeniu upadłości kredytobiorca odzyska od Banku całą kwotę?
W przypadku ogłoszenia upadłości przez Bank, frankowicz ma możliwość dochodzenia od Banku należnej mu kwoty, jednak czy ją w pełni odzyska, zależy od wysokości masy upadłości. W takim bowiem przypadku, roszczenie kredytobiorcy nie różni się niczym od roszczeń innych wierzycieli upadłego Banku, zatem po zgłoszeniu wszystkich wierzytelności, są one zaspokajane w takich częściach na ile wystarcza masy upadłości, i niestety rzadko się zdarza by wszystkie roszczenia zostały w pełni pokryte.
Dla frankowiczów istnieje więc poważne ryzyko, że syndyk odzyska od kredytobiorcy kwotę odpowiadającą równowartości wypłaconego kredytu, lecz kredytobiorca od Banku otrzyma jedynie ułamek tego co mu się należy, lub w ogóle jego roszczenie nie zostanie pokryte.
4. Co może zrobić kredytobiorca by nie stracić na upadłości Getin Banku?
Tak, jak już wspomniano, w przypadku unieważnienia umowy kredytowej, rozliczenie pomiędzy Bankiem, a kredytobiorcą następuje w oparciu o teorię dwóch kondykcji, co oznacza, że każdej stronie przysługuje odrębne roszczenie, które może być dochodzone niezależnie od tego czy druga strona zdecyduje się dochodzić przysługujących jej należności.
Bank będzie więc dochodzić zwrotu kapitału kredytu, a frankowicz wpłaconych rat i innych opłat, jednak gdy mamy do czynienia z upadłością Banku, sprawa się mocno komplikuje, gdyż majątek Banku trafia do masy upadłości, która następnie dzielona będzie pomiędzy wierzycieli, zgodnie z kategoriami wierzytelności, istnieje zatem spora szansa, że Bank od kredytobiorcy swoje pieniądze odzyska, lecz nie odwrotnie, gdyż najpewniej masy upadłości nie wystarczy by zaspokoić wszystkich wierzycieli w pełni. Kredytobiorca może jednak takiej sytuacji przeciwdziałać poprzez złożenie oświadczenia o potrąceniu.
Potrącenie polega na umorzeniu dwóch przeciwstawnych sobie wierzytelności poprzez złożenie oświadczenia woli przez jednego wierzyciela drugiemu wierzycielowi. Potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela jest natomiast dopuszczalne, jeżeli obie wierzytelności istniały w dniu ogłoszenia upadłości, chociażby termin wymagalności jednej z nich jeszcze nie nastąpił.
Do potrącenia przedstawia się całkowitą sumę wierzytelności upadłego, a wierzytelność wierzyciela tylko w wysokości wierzytelności głównej wraz z odsetkami naliczonymi do dnia ogłoszenia upadłości. Bardzo istotne jest by zachować termin do złożenia oświadczenia, gdyż wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności, czyli w przeciągu trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości.
Istotne również jest, by do Banku trafiło oświadczenie kredytobiorcy o akceptacji skutków unieważnienia umowy kredytowej, i choć taki wymóg nie wynika z przepisów, to na takim stanowisku stoi Sąd Najwyższy, więc bezpieczniej jest dopełnić i tej formalności.
5. Czy zgłoszenie wierzytelności jest obowiązkowe? W jaki sposób należy zgłosić wierzytelność?
Nie, zgłoszenie wierzytelności nie jest obowiązkowe, jednak kredytobiorca musi pamiętać, jeśli nie zgłosi wierzytelności, wówczas pozbawia się możliwości odzyskania od Banku należnych mu środków. Zgłoszenie wierzytelności jest uprawnieniem, a nie koniecznością.
Zgłoszenia wierzytelności należy dokonać poprzez system teleinformatyczny obsługujący postępowanie sądowe (https://krz.ms.gov.pl/#!/application/KRZPortalPUB/1.9/KrzPortalPubGui.StronaGlowna?params=JTdCJTdE&itemId=item-0&seq=0), w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze. Co istotne, by zalogować się do systemu teleinformatycznego i dokonać zgłoszenia wierzytelności, kredytobiorca musi posiadać profil zaufany lub kwalifikowany podpis elektroniczny.
6. Czy zgłoszona wierzytelność może nie zostać uwzględniona?
Tak, jeżeli zgłoszenie wierzytelności nie odpowiada warunkom formalnym pisma procesowego lub wymaganiom co do określonej przepisami treści zgłoszenia wierzytelności, lub gdy wierzyciel w terminie wyznaczonym przez syndyka nie wpłacił zryczałtowanych kosztów, syndyk wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia zgłoszenia, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym.
Po bezskutecznym upływie terminu zgłoszenie zostaje zwrócone i wówczas nie wywołuje ono żadnych skutków prawnych. Pamiętać jednak należy, jeżeli pismo może być wniesione wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (a tak jest w przypadku większości zgłoszeń wierzytelności), zgłoszenie wnosi się wraz z opłatą. Zgłoszenie wniesione bez opłaty nie wywołuje skutków, jakie ustawa wiąże z jego wniesieniem.
Na zarządzenie syndyka o zwrocie zgłoszenia wierzytelności wierzycielowi przysługuje skarga do sędziego-komisarza. Skargę wnosi się w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia syndyka o zwrocie zgłoszenia wierzytelności wraz z uzasadnieniem.
Natomiast, w terminie dwóch tygodni od dnia obwieszczenia o dacie złożenia listy wierzytelności, wierzyciel może złożyć do sędziego-komisarza sprzeciw co do odmowy uznania wierzytelności – w przypadku wierzyciela, któremu odmówiono uznania zgłoszonej wierzytelności.
Dodaj Opinie