Rok 2024 zapowiada się równie interesująco jak poprzedni jeśli chodzi o wyroki TSUE w sprawach frankowych. Niedawno pojawiła się informacja o wyznaczeniu na dzień 21 marca 2024 roku rozprawy na forum TSUE w polskiej sprawie C-118/23 dotyczącej skarg, które trafiły do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Warszawie na decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) o objęciu Getin Noble Banku (GNB) procesem przymusowej restrukturyzacji. WSA w Warszawie zadał TSUE cztery pytania prejudycjalne, które dotyczą m.in. zgodności z prawem przyjętej przez BFG formuły restrukturyzacji banku. Przypomnijmy, że „zdrowa” część GNB trafiła do nowo utworzonego Velo Banku, który obecnie jest wystawiony na sprzedaż, a problematyczne aktywa, zwłaszcza kredyty waloryzowane kursem franka szwajcarskiego pozostały w banku rezydualnym. W lipcu 2023 roku sąd w Warszawie ogłosił upadłość Getin Noble Banku. W efekcie tysiące wierzycieli, w tym Frankowicze, obligatariusze oraz akcjonariusze zasadniczo stracili szanse na odzyskanie swoich należności. Do WSA trafiła skarga Rady Nadzorczej Getin Noble Banku oraz skargi co najmniej 7,5 tys. innych osób poszkodowanych. Jeśli TSUE stwierdzi w wyroku, że proces restrukturyzacji GNB został przeprowadzony z naruszeniem prawa, otworzy się wówczas szansa do dochodzenia odszkodowań od Skarbu Państwa.
- Być może już po rozprawie na forum TSUE w dniu 21 marca 2024 roku do sprawy C-118/23 zapadnie wyrok rozstrzygający kwestię ewentualnej odpowiedzialności Skarbu Państwa za działania BFG dotyczące przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku, w wyniku której wierzyciele tego banku (w tym Frankowicze) praktycznie utracili szanse na zaspokojenie swoich roszczeń.
- Trybunał Sprawiedliwości UE odpowie na cztery pytania prejudycjalne zadane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, do którego trafiła skarga Rady Nadzorczej banku oraz co najmniej 7,5 tys. skarg innych osób poszkodowanych w wyniku przyjętej przez BFG formuły restrukturyzacji polegającej na wyłączeniu do banku pomostowego „zdrowej” części GNB i pozostawieniu w banku rezydualnym tylko problematycznych aktywów, zwłaszcza kredytów we franku.
- Chociaż pytania zadane TSUE nie dotykają bezpośrednio ochrony praw konsumentów, to Frankowicze mogą mieć nadzieję na otwarcie drogi do pociągnięcia Skarbu Państwa do odpowiedzialności odszkodowawczej za działania BFG, jeśli okaże się że były one niezgodne z prawem unijnym lub doszło do konfliktu interesów poprzez połączenie w jednej instytucji organu ds. restrukturyzacji z organem ds. ochrony depozytów.
- W przypadku pozytywnego rozstrzygnięcia TSUE Frankowicze, którzy zaskarżyli decyzję BFG do WSA w Warszawie, będą mogli kierować przeciwko Skarbowi Państwa pozwy o odszkodowania. Być może będą mogły to zrobić także osoby, które nie złożyły skargi, jeśli Trybunał odpowiadając na pytanie pierwsze uzna, że mają one prawo powołać się na treść wyroku wydanego w sprawie innych osób.
W dniu 21 marca 2024 zapadnie wyrok TSUE w sprawie Frankowiczów z Getin Noble Banku?
Z zawiadomienia TSUE wynika, że na dzień 21 marca 2024 roku zaplanowana została rozprawa w polskiej sprawie C-118/23, do której cztery pytania prejudycjalne skierował w dniu 26.01.2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Do sądu tego trafiła skarga Rady Nadzorczej Getin Noble Banku oraz skargi wierzycieli banku poszkodowanych w wyniku decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 30 września 2022 roku o wszczęciu przymusowej restrukturyzacji GNB w trybie tzw. procedury resolution. Skargi można było wnosić do 7 października 2022 roku. Jak podał WSA wkrótce po upływie tego terminu, trafiło do niego przynajmniej 7,5 tys. skarg, czyli znacznie więcej niż w przypadku wcześniejszej przymusowej restrukturyzacji Idea Banku.
Wielu wierzycieli Getin Noble Banku, w tym Frankowicze, obligatariusze i akcjonariusze praktycznie stracili szanse na odzyskanie swoich należności. W przypadku kredytobiorców frankowych przymusowa restrukturyzacja spowodowała, że nawet po uzyskaniu prawomocnych wyroków unieważniających wadliwe umowy kredytowe, nie mają oni szansy odzyskać nadpłat ponad kapitał kredytu. Muszą czekać na zakończenie postępowania upadłościowego prowadzonego przez syndyka i ustawić się w kolejce wierzycieli.
Eksperci nie ukrywają, że odzyskanie przez Frankowiczów czegokolwiek w postępowaniu upadłościowym będzie bardzo trudne. Na początku będą zaspokajane roszczenia wierzycieli uprzywilejowanych, w tym BFG oraz ośmiu banków wchodzących w skład Systemu Ochrony Banków Komercyjnych. BFG oraz SOBK wyłożyły na restrukturyzację Getin Noble Banku ponad 10 mld zł, które będą chciały odzyskać. Pozostali wierzyciele mogą co najwyżej liczyć na zaspokojenie części swoich należności, ale i to może okazać się nierealne.
Frankowicze z Getin Noble Banku upatrują więc nadziei w uzyskaniu odszkodowań od Skarbu Państwa jeśli TSUE uzna, że przyjęta formuła restrukturyzacji była niezgodna z prawem. Teoretycznie już w dniu 21 marca 2024 roku może rozstrzygnąć się kwestia czy wierzyciele z GNB będą mogli liczyć na odszkodowania. Na ten dzień jest zaplanowana rozprawa na forum TSUE, co nie oznacza że już wtedy poznamy wyrok. Nie można wykluczyć, że najpierw Rzecznik Generalny TSUE zostanie poproszony o wydanie opinii, a wyrok zapadnie dopiero za kilka miesięcy. Taki scenariusz nie jest jednak przesądzony i jest też szansa, że już w marcu zostanie ogłoszony wyrok do sprawy C-118/23.
O co WSA w Warszawie zapytał TSUE?
Wojewódzki Sąd Administracyjny rozpoznający skargę Rady Nadzorczej Getin Noble Banku przeciwko Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu zadał TSUE cztery pytania prejudycjalne, na które ten udzieli odpowiedzi w ramach sprawy C-118/23 być może już 21 marca 2024 roku. Czego dotyczyły te pytania?
W pytaniu pierwszym WSA zawarł wątpliwość, czy prawomocny wyrok w postępowaniu prowadzonym na skutek skargi Rady Nadzorczej banku zapewni ochronę interesów prawnych także innym osobom upatrującym w zaskarżeniu decyzji BFG korzystnego rozstrzygnięcia dla siebie, czy też wymaga wniesienia przez nich odrębnej skargi do sądu administracyjnego. Chodzi o osoby, które nie zdecydowały się zaskarżyć decyzji BFG do WSA w Warszawie lub nie dochowały terminu na wniesienie skargi. TSUE rozstrzygnie czy będą one mogły powoływać się na treść wyroku wydanego w sprawie innych osób.
Pytanie drugie dotyczy dopuszczalności rozpoznania łącznie wszystkich skarg wniesionych do WSA na decyzję BFG w sprawie restrukturyzacji banku.
Pytanie trzecie i czwarte odnosi się do zgodności polskich przepisów dotyczących restrukturyzacji z normami europejskimi, w tym z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz z Dyrektywą 36/2013 w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi. W szczególności chodzi tu o możliwy konflikt interesów powstały na skutek łączenia przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny funkcji organu ds. restrukturyzacji z funkcją organu gwarantującego depozyty bankowe albo z funkcją kuratora/tymczasowego administratora banku.
Frankowicze będą mieli szanse na odszkodowania od Skarbu Państwa?
Dla wielu prawników rozczarowujący jest fakt, że WSA nie zapytał TSUE bezpośrednio o zgodność przepisów dotyczących restrukturyzacji z unijnymi regulacjami dotyczącymi ochrony praw konsumenta. Niemniej jednak pytanie nr 3 stwarza realne szanse na dochodzenie przez osoby poszkodowane w wyniku przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku odszkodowań od Skarbu Państwa.
Taka furtka otworzy się w sytuacji jeśli unijny Trybunał oceni, że BFG wydał decyzję o restrukturyzacji z naruszeniem przepisów prawa lub doszło do konfliktu interesów, bo organ decydujący o formule restrukturyzacji, jednocześnie ma za zadanie ochronę depozytów. Bankowy Fundusz Gwarancyjny zdecydował się na formułę chroniącą depozyty zgromadzone przez GNB, w zamian za co doszło do pokrzywdzenia innych klientów banku, w tym osób posiadających wierzytelności wynikające z wadliwych umów kredytów pseudowalutowych.
W przypadku jeśli wyrok TSUE do sprawy C-118/23 będzie dla Frankowiczów z Getin Noble Banku korzystny, można spodziewać się lawiny pozwów o odszkodowania od Skarbu Państwa. Orzeczenie to będzie miało znaczenie także dla posiadaczy kredytów frankowych w tzw. „bankach – wydmuszkach” nieprowadzących na terenie Polski żadnej działalności operacyjnej, a jedynie obsługujących spłaty kredytów frankowych, takich jak BPH czy Deutsche Bank. Będzie to dla tych banków sygnał aby celowo nie szły drogą Getin Noble Banku w kierunku kontrolowanej upadłości, bo poniosą za to odpowiedzialność.
Dodaj Opinie