Frankowicze najważniejsze wiadomości

Zmiana LIBOR na SARON – ANEKSY dla Frankowiczów – Czy to się opłaca?

Od 1 stycznia 2022 roku Frankowiczów czeka istotna zmiana. Stosowana do wyliczania oprocentowania kredytów frankowych stawka LIBOR przestanie być publikowana. Komisja Europejska wydała już rozporządzenie wykonawcze dotyczące zamiennika dla stopy LIBOR CHF. Prawnicy mają jednak wątpliwości czy zastąpienie stawki LIBOR sugerowanym przez UE wskaźnikiem SARON jest dopuszczalne, tym bardziej że polski prawodawca nie przyjął żadnych przepisów sankcjonujących zamianę jednej stawki na drugą.

Tymczasem, banki od pewnego czasu wysyłają do kredytobiorców aneksy, grożąc zerwaniem umowy lub nałożeniem kar w razie nie podpisania dokumentu. Prawnicy wyjaśniają, że kredytobiorca nie jest zobowiązany do podpisywania aneksu – podobnie jak umowa, ma on charakter dobrowolny i jest wyrazem zgodnej woli dwóch stron. Zmuszanie klientów do podpisywania aneksów, których treści nie akceptują, jest więc działaniem bezprawnym ze strony banków.

Czy LIBOR zastąpi SARON?

Zawierane przed kilkunastu laty umowy kredytów denominowanych i indeksowanych kursem CHF oprocentowane były według formuły stała marża plus zmienna stawka LIBOR CHF (najczęściej trzymiesięczna). LIBOR, czyli rynkowa stopa depozytów na rynku międzybankowym w Londynie, jest wyliczany dla pięciu walut (w tym CHF) jako średnia arytmetyczna wysokości oprocentowania podawanego przez banki będące uczestnikami panelu LIBOR, po odrzuceniu wartości skrajnych. W związku z nadużyciami przy ustalaniu wysokości LIBOR-u brytyjski nadzór finansowy zadecydował, że z dniem 31 grudnia 2021 roku ta stawka referencyjna przechodzi do historii. Decyzja ma ogromne znaczenie dla posiadaczy kredytów walutowych, zarówno w CHF, jak i w EUR czy JPY.

W obrocie prawnym funkcjonują tzw. klauzule konwersji, które można zastosować w przypadku zmiany systemu walutowego, albo zniknięcia indeksu rynkowego. W celu umożliwienia dalszego wykonywania umów kredytów walutowych Komisja Europejska zadecydowała, że stawkę LIBOR CHF zastąpi SARON. Czym jest SARON? Jest to wskaźnik wprowadzony przez Szwajcarski Bank Narodowy, oparty na rzeczywistych transakcjach i publikowany przez SIX Swiss Exchange Financial Information AG (SIX). Stawka SARON znajduje się na liście wskaźników referencyjnych Europejskiego Urzędu Giełd i Papierów Wartościowych.

Czy oprocentowanie kredytu po zamianie LIBOR na SARON będzie wyższe?

Historyczne notowania stawek LIBOR i SARON pokazują, że nie przyjmują one dokładnie takich samych wartości, chociaż różnice są niewielkie. Przykładowo wartość wskaźnika SARON za dzień 21 października 2021 roku wynosiła -0,71%, podczas gdy LIBOR 3M -0,76%. Tak więc aktualne oprocentowanie kredytu frankowego po zamianie LIBOR na SARON nieznacznie wzrosłoby o 0,05%, co przełożyłoby się na niewielki wzrost raty kredytowej.

W rozporządzeniu wykonawczym Komisji Europejskiej przewidziano dodanie do stopy SARON stałego spreadu korygującego, który miałby zniwelować do minimum ekonomiczne skutki wprowadzenia zamiennika. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie da się oszacować jakie pułapy w przyszłości osiągnie stawka SARON i w jaki sposób wpłynie to na wysokość rat kredytów frankowych.

Przeczytaj: Sprawdź automatycznie online czy możesz pozwać bank za kredyt frankowy

Wskaźnik LIBOR od kilku lat przyjmuje wartości ujemne, co rekompensuje kredytobiorcom frankowym koszty ponoszone na skutek przeliczania rat po kursie CHF. Czy SARON okaże się w perspektywie długoterminowej tak korzystny i stabilny jak LIBOR? Na to pytanie nie da się odpowiedzieć.

Banki wysyłają aneksy do Frankowiczów

Pomimo że LIBOR będzie jeszcze publikowany do 31.12.2021 roku, banki zaczęły wysyłać do Frankowiczów aneksy do umowy zmieniające stopę referencyjną oprocentowania kredytu. Kredytobiorcy mogą podpisać aneks zmieniający stawkę LIBOR na SARON, WIBOR lub stałą stopę procentową.

Oczywiste jest, że żaden kredytobiorca frankowy nie będzie zainteresowany zmianą LIBOR na WIBOR, który po ostatniej podwyżce stóp przez RPP poszybował w górę i wynosi obecnie 0,7%, a przewidywane są kolejne podwyżki stóp procentowych w Polsce, które mogą wywindować WIBOR do bardzo wysokiego pułapu.

Przypomnijmy, że w latach kiedy miał miejsce boom na kredyty frankowe, stawka WIBOR sięgała 6-7%, podczas gdy LIBOR był o kilka punktów procentowych niższy. Część kredytobiorców zdecydowała się na kredyt w CHF właśnie ze względu na niskie oprocentowanie gwarantowane siłą szwajcarskiej waluty. Czy SARON będzie równie korzystny jak LIBOR – nie da się przewidzieć.

Prawnicy zauważają, że w Polsce nie weszły w życie żadne przepisy, na mocy których można byłoby zastąpić stawkę LIBOR innym wskaźnikiem. Zaznaczają jednocześnie, że kredytobiorcy nie są zobligowani do podpisywania aneksów.

Odnotowane do tej pory przypadki grożenia kredytobiorcom wypowiedzeniem umowy kredytowej, opłatami lub karami, są całkowicie niezgodne z prawem.

Banki posuwają się nierzadko do działań nieetycznych, przemycając w treści aneksów różne niekorzystne zapisy, np. o uznaniu długu. Z tego względu należy zachować szczególną czujność, kiedy bank przedłoży do podpisu aneks. Najlepszym wyjściem jest skonsultowanie treści z prawnikiem.

Czy aneks o zmianie stawki oprocentowania jest konieczny?

Przedstawiciel resortu finansów w wypowiedzi dla jednego z dzienników poinformował, że implementacja stawki SARON nie będzie wymagała podpisywania aneksów do trwających umów kredytowych. Treść umów nie ulegnie zmianie i będą one wykonywane przy zachowaniu pozostałych parametrów. Bank powinien jednak przedstawić kredytobiorcom informację na temat szczegółów stosowania zamiennika stawki LIBOR.

Co na ten temat sądzą prawnicy? Prawodawca krajowy nie wydał żadnych przepisów określających zasady zmiany w umowach kredytowych stawki LIBOR na wskaźnik zamienny. Na podstawie krajowych przepisów kredytobiorcy nie muszą się jednak godzić na SARON, WIBOR czy stałą stopę procentową.

Co zatem mogą zrobić? Teoretycznie istnieją trzy alternatywne rozstrzygnięcia – przyjęcie jako wiążącego do końca trwania umowy ostatniego notowania LIBOR, uznanie że w miejsce LIBOR pojawia się wartość 0, albo uznanie umowy za nieważną, ze względu na brak kluczowego elementu w postaci oprocentowania kredytu.

Click to rate this post!
[Total: 6 Average: 3.5]

Frankowicz

Poznaj najnowsze informacje ważne dla frankowiczów. Opinie wyrażone w tekście wyrażają osobiste poglądy autora

Dodaj Opinie

Kliknij tutaj, aby opublikować komentarz