Wydział Frankowy w Warszawie – Sprawy Frankowiczów przyspieszają a Skarb Państwa dobrze na tym zarabia

Zapowiedzi resortu sprawiedliwości dotyczące tzw. „małej ustawy frankowej” i planowanych zmian we wzorcach ugodowych banków wywołały nie lada poruszenie w przestrzeni medialnej. Jednym z pomysłów Ministerstwa Sprawiedliwości, o statusie „w realizacji”, jest ten dotyczący zwiększenia obsady asystenckiej w sądach. Wg resortu optymalne byłoby przydzielenie każdemu sędziemu jednego asystenta. Większe zapotrzebowanie obserwowane jest w Wydziale Frankowym w Warszawie, gdzie na jednego sędziego ma przypadać aż dwóch asystentów. Jak jednak się okazuje, bieżąca sytuacja w tej jednostce odbiega od wskazanego zapotrzebowania – a znalezienie ludzi do obsadzenia nowych stanowisk okazuje się sporym wyzwaniem. Jakie wyzwania czekają na resort, chcący usprawnić pracę sądów?

• W wydziałach cywilnych rozpatrujących spory frankowe panują ogromne braki kadrowe. Brakuje sędziów, jak i asystentów. Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić odpowiednie środki zaradcze, by usprawnić pracę tych jednostek
• Najnowsze statystyki Wydziału Frankowego dają kredytobiorcom z Warszawy nadzieję na to, że ich sprawy zostaną rozpatrzone w rozsądnym terminie. Najbardziej obciążony frankami wydział w Polsce w końcu uzyskał ponad stuprocentowe „pokrycie wpływu”.

Ministerstwo Sprawiedliwości wzmocni wydziały cywilne etatami asystenckimi. Organizacja pracy sądów ulegnie poprawie?

Nie jest tajemnicą, że wydziały cywilne sądów okręgowych, do których codziennie trafiają nowe sprawy z powództwa frankowiczów przeciwko bankom (i z powództwa banków o zwrot kapitału) są przeciążone pracą, co skutkuje wydłużającą się kolejką oczekujących na unieważnienie abuzywnej umowy. Ministerstwo Sprawiedliwości dostrzega problem i chce odkorkować sądy. Ma wiele pomysłów służących tej idei, a jednym z nich jest zwiększenie obsady sędziowskiej i asystenckiej w wydziałach cywilnych. W ostatnich dniach głośno jest zwłaszcza o nowych wakatach asystenckich – głównie dlatego, że resort podał konkretne liczby.

Dzięki temu wiemy, że Wydział Frankowy, tj. XXVIII Wydział Cywilny Sądu Okręgowego w Warszawie (jedyny wyspecjalizowany w rozpatrywaniu sporów o kredyty pseudowalutowe) ma zostać wzmocniony kadrowo przez aż 34 asystentów sędziowskich. Skutkiem będzie to, że na jednego sędziego przypadać będzie w tym wydziale aż 2 asystentów. Niektóre media podały tę informację tak, jakby zmiany już zostały wprowadzone, a orzekający w Wydziale Frankowym sędziowie mogli cieszyć się ich efektami. Rzeczywistość okazuje się jednak nieco bardziej skomplikowana.

Jak wygląda sytuacja w Wydziale Frankowym

Na chwilę obecną w Wydziale Frankowym orzeka 33 sędziów oraz pracuje 33 asystentów sędziowskich. Na jednego sędziego przypada jeden asystent, czyli sytuacja jest wręcz modelowa, a właściwie byłaby, gdyby chodziło o jakikolwiek inny wydział – do takiego wniosku dochodzimy, analizując słowa samych przedstawicieli resortu.

Znaczne zwiększenie limitu etatów w ostatnich miesiącach jest zasługą pełnomocniczki ministra sprawiedliwości ds. ochrony praw konsumentów, dr Anety Wiewiórowskiej-Domagalskiej. Rekrutacje na stanowiska asystenckie wciąż są w toku. Obsadzenie tych etatów nie jest proste, zwłaszcza w Warszawie – zainteresowanie kandydatów ogłoszonym niedawno konkursem nie było duże. Obsadzenie utworzonych wakatów i tym samym doprowadzenie do sytuacji, w której na jednego sędziego w Wydziale Frankowym rzeczywiście przypadać będzie dwóch asystentów, może więc zająć kilka miesięcy.

Wydział Frankowy ma 113 proc. „pokrycia wpływu”. Jest szansa na skrócenie kolejek?

Wydział franowy ma obecnie najlepsze wyniki w całej historii swojego działania. Kluczowe jest tu tzw. „pokrycie wpływu”, określające stosunek spraw rozpatrzonych do tych, które wpłynęły w danym przedziale czasowym. Zarówno w całym I kwartale 2024 roku, jak i w miesiącach maj i czerwiec doszło do historycznego pokrycia wpływu: od początku 2024 roku do końca maja wydział załatwił 8708 spraw, a otrzymał 7716 spraw. Współczynnik pokrycia wpływu wyniósł więc blisko 113 procent. Wydział sporządził w tym czasie blisko 3 tys. pisemnych uzasadnień, ponadto wysłano ponad 111 tys. sztuk korespondencji.

Sumarycznie, od początku swojego działania, Wydział Frankowy wydał niemal 14 tys. wyroków. Z tego 6,5 tys. orzeczeń zapadło w roku ubiegłym.

Interesujące są również dane dotyczące dochodowości XXVIII Wydziału Cywilnego dla Skarbu Państwa. Koszty wygenerowane przez wydział wyniosły w 2023 roku 27 mln zł, natomiast przychody z opłat sądowych to aż 187 mln zł! Wydział Frankowy przyniósł więc Państwu Polskiemu w rok 160 mln zł czystego zysku. Warto przy tym dodać, że finalnie są to pieniądze, które płyną od banków, które przegrywają sprawy z Frankowiczami. Miejmy nadzieje, że pieniądze te „wrócą do sądów”.

Gdyby te pieniądze rzeczywiście wróciły do sądów, mogłyby zostać wykorzystane na wzmocnienie infrastruktury technologicznej i kadrowej. Zwiększenie środków na nowoczesne systemy informatyczne oraz zatrudnienie dodatkowych specjalistów mogłoby znacząco przyspieszyć i usprawnić procesy sądowe, co w efekcie przyniosłoby korzyść nie tylko w postaci efektywniejszego administrowania sprawami frankowymi, ale także poprawy ogólnej jakości obsługi sądowej dla wszystkich obywateli. W rezultacie, inwestycja ta mogłaby przyczynić się do wzrostu zaufania społecznego do systemu sądownictwa oraz do podniesienia standardów funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce.

Które aspekty „małej ustawy frankowej” szczególnie ucieszą sędziów?

Wydział Frankowy, przy wsparciu Ministerstwa Sprawiedliwości, będzie działał coraz lepiej. Sędziowie czekają oczywiście na szczegóły dotyczące zapowiadanych przez resort zmian legislacyjnych, nazywanych „małą ustawą frankową”. Szczególnie obiecujący uważa pomysł digitalizacji akt, a także nałożenia na profesjonalnych pełnomocników prawnych obowiązku składania pism drogą elektroniczną. Rozpoczęto już wdrażanie systemu informatyczno-biurowego Sędzia 2, co zostało poprzedzone ustaleniami z pełnomocniczką ministra.

Są również zagrożenia, z którymi będą musiały zmagać się sądy. Zdecydowana większość wyroków wydawanych przez XXVIII Wydział Cywilny jest zaskarżana, co w prostej linii przekłada się na ilość składanych apelacji. Resort sprawiedliwości podaje, że Sąd Apelacyjny w Warszawie został zasilony 7 dodatkowymi etatami asystenckimi. My natomiast zastanawiamy się, czy, w świetle informacji, taka liczba będzie wystarczająca, by sprostać potrzebom postępowań w drugiej instancji, których, z racji zwiększonej wydajności XXVIII Wydziału Cywilnego, będzie teraz po prostu więcej.

Pozostaje nam czekać na kolejne komunikaty z Ministerstwa, które ujawnią, być może, dodatkowe szczegóły na temat planowanych wzmocnień w zasobach kadrowych, tym razem sądów II instancji.

PODSUMOWANIE:

• Sytuacja Wydziału Frankowego ma szanse się poprawić wskutek działań resortu sprawiedliwości, przy czym należy zauważyć, że zmiany wprowadzane są nieco wolniej, niż sugeruje się to w mediach
• Stworzenie nowych wakatów to dopiero pierwsza połowa sukcesu – drugą jest ich obsadzenie, które może zająć miesiące
• Poprawa wydajności i odkorkowanie Wydziału Frankowego nie rozwiążą problemów Sądu Apelacyjnego w Warszawie, który również boryka się z nadmiarem pracy. Wyzwaniem dla Ministerstwa Sprawiedliwości będzie znalezienie odpowiedniego rozwiązania dla tej kwestii.