Wydział Frankowy w Poznaniu już działa! Szybkie wyroki dla Frankowiczów już zapadają!

Od początku grudnia br. w Sądzie Okręgowym w Poznaniu działa sekcja podlegająca pod XII Wydział Cywilny, która zajmuje się rozpoznawaniem spraw związanych z umowami kredytów denominowanych i indeksowanych do walut obcych, w szczególności spraw dotyczących kredytów w CHF. Sekcja ma odciążyć inne wydziały, które do tej pory zajmowały się tego typu sprawami (tj. Wydziały Cywilne nr I, XII, XIII, XIV i XVIII), gdzie na jeden referat sędziowski przypadało dotąd 500 spraw frankowych. Utworzenie sekcji frankowej w Poznaniu ma m.in. związek z tym, że resort sprawiedliwości wybrał parę sądów z Poznania (sąd okręgowy i apelacyjny) do testowania innowacyjnego projektu Digitalny Asystent Sędziego (DAS). Dla Frankowiczów z Poznania utworzenie sekcji to doskonała wiadomość. Złożenie pozwu do nowej sekcji da im szansę na szybki wyrok, bo delegowani tam sędziowie zaczynają orzekanie bez bagażu w postaci kilkuset spraw w referacie. Dzięki temu możliwe jest szybkie wyznaczenie rozprawy i ekspresowy wyrok. 

• Od kilku dni w Sądzie Okręgowym w Poznaniu działa Sekcja Frankowa wyspecjalizowana ściśle w kredytach powiązanych ze szwajcarską walutą.
• Po 1 grudnia 2024 r. nowe pozwy frankowe z terenu Poznania będą trafiały do nowo utworzonej sekcji. Frankowicze, którzy teraz zdecydują się pozwać bank, mogą liczyć na szybkie rozpoznanie sprawy z uwagi na brak obciążenia referatów sędziowskich.
• Sytuacja kredytobiorców, którzy mają już na biegu sprawę w SO w Poznaniu (złożyli pozew przed 1 grudnia), nie zmieni się. Ich sprawy będą nadal rozpoznawane w tych samych wydziałach cywilnych, według kolejności wpływu.
• Poznańskie sądy (okręgowy i apelacyjny) zostały wybrane przez resort sprawiedliwości do pilotażu innowacyjnego projektu Digitalny Asystent Sędziego, polegającego na wsparciu pracy sędziów przez algorytmy sztucznej inteligencji.
• Sprawy frankowe powinny wyraźnie przyspieszyć po planowanym na 2025 r. wzmocnieniu najmocniej obłożonych sądów okręgowych przez 50 dodatkowych asystentów oraz po wejściu w życie tzw. ustawy frankowej, której projekt ma być gotowy przed końcem bieżącego roku.

Sekcja frankowa w SO w Poznaniu już przyjmuje nowe pozwy od Frankowiczów

Sekcja frankowa w SO Poznaniu została powołana na mocy Zarządzenia Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 31 października 2024 roku. Jej uruchomienie nastąpiło z dniem 1 grudnia 2024 roku. Sekcja jest częścią XII Wydziału Cywilnego SO w Poznaniu a jej siedziba mieści się pod adresem: Poznań, ul. Szyperska 14. Kierownikiem Sekcji jest Sędzia Krzysztof Godlewski.

Od 1 grudnia br. obowiązuje zasada, że nowe pozwy frankowe podlegające pod właściwość miejscową Sądu Okręgowego w Poznaniu mają być kierowane przez Frankowiczów do nowej Sekcji XII Wydziału Cywilnego. Sprawy wniesione przed datą uruchomienia sekcji będą rozpoznawane tak jak było do tej pory, tj. w Wydziałach Cywilnych nr I, XII, XIII, XIV i XVIII, według kolejności wpływu.

Jeszcze przed zainaugurowaniem działalności sekcji prawicy frankowi sugerowali, aby osoby noszące się z zamiarem złożenia pozwu do Sądu Okręgowego w Poznaniu wstrzymały się do początku grudnia. Taka taktyka może przełożyć się na znacznie krótszy czas oczekiwania na rozstrzygnięcie. Sędziowie delegowani do Sekcji Frankowej nie są obłożeni sprawami, tak jak sędziowie z innych Wydziałów Cywilnych. Daje to duże szanse na szybkie wyroki w sprawach tych osób, które dostosowały się do rad ekspertów i poczekały z wniesieniem pozwu do grudnia oraz tych Frankowiczów, którzy złożą szybko pozwy.

Powołanie wyspecjalizowanej Sekcji Frankowej w Poznaniu to nie przypadek. Sądy w Poznaniu od dawna plasują się w krajowej czołówce pod względem liczby trafiających tam spraw frankowych. Po pierwszych trzech kwartałach 2024 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu zajmował czwartą pozycję w rankingu sądów okręgowych, do których napływa najwięcej nowych spraw dotyczących kredytów we franku. W okresie od początku stycznia do końca września br. do SO w Poznaniu wpłynęło 4,7 tys. spraw frankowych (rok temu było ich nieco mniej, bo 4,2  tys.) Więcej nowych pozwów w trzech pierwszych kwartałach 2024 r. miały tylko trzy sądy w kraju tj. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Okręgowy w Gdańsku oraz Sąd Okręgowy Warszawa-Praga.

Powołany w kwietniu 2021 roku, pierwszy w kraju Wydział Frankowy (XXVIII Wydział Cywilny) w SO w Warszawie doskonale zdaje egzamin. Dzięki wąskiej kategorii spraw i ścisłej specjalizacji orzekających tam sędziów, mimo ogromnego obłożenia referatów, sprawy toczą się sprawnie. Sędziowie Wydziału Frankowego SO w Warszawie mają teraz w referatach średnio po 1,3 tys. spraw, rok temu było gorzej.

Sukces Wydziału Frankowego skłonił Ministerstwo Sprawiedliwości do uruchomienia kolejnych sekcji i wydziałów frankowych w mocno obleganych przez kredytobiorców sądach. Od 1 grudnia działa Sekcja Frankowa w Sądzie Okręgowym w Poznaniu, a na początek 2025 r. zaplanowane jest uruchomienie Wydziału Frankowego w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie.

Sekcja Frankowa w Poznaniu to element pilotażu projektu Ministerstwa Sprawiedliwości pn. Digitalny Asystent Sędziego (DAS)

Drugim powodem uruchomienia Sekcji Frankowej właśnie w Sądzie Okręgowym w Poznaniu jest fakt, że wraz z Sądem Apelacyjnym w Poznaniu i dwiema parami innych sądów (Sąd Okręgowy Warszawa-Praga i Sąd Apelacyjny w Warszawie, Sąd Okręgowy w Olsztynie i Sąd Apelacyjny w Białymstoku) zostały wytypowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości do pilotażu projektu Digitalny Asystent Sędziego (DAS). Jest to innowacyjny projekt zakładający zastąpienie akt papierowych aktami cyfrowymi (digitalizacja) oraz udostępnienie dla sędziów rozwiązań z zakresu sztucznej inteligencji, które mają ułatwić im pracę. Projekt dotyczy na razie wyłącznie postępowań frankowych.

Projekt DAS składa się z czterech modułów, które będą testowane i wdrażane najpierw w sądach wybranych do pilotażu, a następnie udostępnianie pozostałym sądom w kraju. Pierwszy moduł to digitalizacja postępowań i ich oznakowanie w technologii OCR, które ułatwi wyszukiwanie dokumentów i pozwoli na automatyczne rozpoznawanie tekstów.

Drugi moduł będzie stanowiła baza orzeczeń TSUE odnoszących się do tematyki kredytów frankowych. Wyroki zostaną uporządkowane i skategoryzowane, tak aby sędziowie mogli łatwiej do nich sięgać. Moduł trzeci to kalkulator, dzięki któremu sędzia będzie mógł rozliczyć wzajemne roszczenia stron (dokonać potrącenia). Moduł czwarty będzie zaciągał dane z elektronicznych akt postępowania i przygotowywał na użytek sędziów projekty pism procesowych i uzasadnień wyroków.

Pełne zakończenie pilotażu projektu DAS jest zaplanowane na połowę 2026 roku ale poszczególne moduły, po pomyślnym przejściu testów, będą udostępniane już wcześniej innym sądom w kraju.

Ustawa frankowa i program „Sprawne sądy” mają uprościć i usprawnić postępowania frankowe

Na ukończeniu są prace Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego nad tzw. ustawą frankową. Na konferencji prasowej w dniu 4 grudnia br. Minister Adam Bodnar przekazał kluczową dla tysięcy Frankowiczów informację. W ustawie znajdzie się rozwiązanie polegające na automatycznym wstrzymaniu spłaty rat kredytu frankowego po tym jak kredytobiorca złoży pozew z żądaniem unieważnienia wadliwej umowy.

Bank wstrzyma dalszy pobór rat kapitałowo-odsetkowych po otrzymaniu pozwu, bez konieczności składania przez Frankowicza wniosku o sądowe zabezpieczenie. Takie rozwiązanie pozwoli tysiącom rodzin poprawić sytuację domowych budżetów i zniesie niepewność co do decyzji sądu. Automatyczne wstrzymanie spłaty rat odciąży też sądy i przyspieszy przebieg procesów frankowych. Rozpatrzenie wniosku kredytobiorcy o sądowe zabezpieczenie roszczenia oraz ewentualnego zażalenia na postanowienie trwa łącznie kilka miesięcy. Po wprowadzeniu automatycznego zawieszania spłaty rat wyroki w sprawach frankowych powinny zapadać o parę miesięcy wcześniej.

Wśród innych rozwiązań zaplanowanych w ustawie frankowej jest ograniczenie postępowania dowodowego, wydawanie wyroków w I instancji na posiedzeniach niejawnych, przesłuchiwanie świadków zdalnie lub na piśmie (nawet jeśli sprzeciwi się jedna ze stron), rozliczanie umowy na wniosek konsumenta zgodnie z teorią salda tj. potrącanie wzajemnych roszczeń. Zarzut potrącenia będzie można zgłaszać aż do końca postępowania w II instancji. Sędziowie będą mogli łączyć w jedno postępowanie sprawy z powództwa kredytobiorców i z powództwa banków dotyczące tej samej umowy kredytowej.

Sprawy frankowe są jednym z 10 filarów programu Ministerstwa Sprawiedliwości pn. „Sprawne sądy”. Założenia programu zostały ogłoszone dwa tygodnie temu podczas konferencji prasowej Ministra Adama Bodnara. Filar 6 programu to szybsze rozpatrywanie spraw frankowych. Ma to być możliwe m.in. po wdrożeniu projektu Digitalny Asystent Sędziego oraz po wzmocnieniu kadrowym wydziałów i sekcji frankowych. Spośród 1.159 dodatkowych asystentów sędziowskich, którzy mają zasilić sądy w 2025 roku, aż 50 trafi do wydziałów i sekcji frankowych w dużych sądach okręgowych najmocniej obłożonych tego typu sprawami. Pozostali asystenci w liczbie 1.109 zostaną rozdysponowani pomiędzy resztę sądów krajowych. Resort chce osiągnąć parytet 1 asystent przypadający na 2 sędziów.

Spraw frankowych dotyczy bezpośrednio także filar 7 tj. rozszerzenie funkcjonalności portalu informacyjnego sądów, umożliwiające wnoszenie przez pełnomocników stron pism procesowych w formie elektronicznej. W pierwszej kolejności portal ma zostać otworzony dla spraw cywilnych i karnych na etapie II instancji, ale najpierw wymaga to przeprowadzenia zmian legislacyjnych w Kpc i Kpk. Za pośrednictwem portalu będzie można przesyłać apelacje, odpowiedzi na apelacje, zażalenia oraz skargi na czynności referendarzy. Będzie też dostępny moduł e-Płatności umożliwiający wnoszenie opłat za pośrednictwem portalu sądu.

Resort sprawiedliwości planuje stopniowo odchodzić od akt papierowych na rzecz cyfrowych. Najpierw konieczne będzie skanowanie tysięcy dokumentów, ale później sędziowie i inni pracownicy sądów będą mieli ułatwioną pracę. Digitalizacja umożliwi m.in. ekstrakcję danych z akt procesu, automatyczne kategoryzowanie dokumentów i ich udostępnianie w lokalnych systemach sądów.

Proces zmian obejmie też sądowe rejestry, które otrzymają nowe przyjaźniejsze interfejsy i będą kompatybilne z aplikacją mObywatel. Za pośrednictwem tej aplikacji będzie można przeglądać m.in. Krajowy Rejestr Sądowy, Krajowy Rejestr Zadłużonych i Elektroniczne Księgi Wieczyste Możliwe będzie też składanie elektronicznych wniosków (np. o wykreślenie hipoteki), uzyskiwanie wypisów z rejestru i przeprowadzanie w formie elektronicznej postępowań wieczystoksięgowych.

Jak przebiegają sprawy frankowe w Poznaniu – przykłady wyroków

Dzięki utworzeniu w Sądzie Okręgowym w Poznaniu Sekcji Frankowej sprawy dotyczące kredytów w CHF powinny znacząco przyspieszyć. Frankowicze z Poznania będą krócej czekać na wyrok. A jak wyglądało to do tej pory? Poniżej omawiamy pokrótce trzy przykładowe wygrane Frankowiczów w Poznaniu.

Prawomocna wygrana Frankowiczów z Bankiem Raiffeisen w Poznaniu w 6 miesięcy, bez apelacji. Zysk kredytobiorców 356 tys. zł

W 2024 r. pojawił się nowy trend do rezygnowania przez banki ze składania apelacji w celu zminimalizowania kosztów przegranych procesów. Takie sytuacje miały też miejsce w Poznaniu. Przykładem jest sprawa o sygn. XIII C 1101/23/2, która zakończyła się prawomocną wygraną Frankowiczów z Raiffeisen Bankiem po upływie zaledwie pół roku od złożenia pozwu. Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział Zamiejscowy w Lesznie w dniu 12 kwietnia 2024 r. ustalił, że umowa frankowa poprzednika banku Raiffeisen (EFG Eurobank Ergasias) z 2008 roku jest nieważna i zasądził na rzecz kredytobiorców kwoty 36.888,13 zł i 33.257,22  CHF wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od 13.12.2023 r. do dnia zapłaty, plus zwrot kosztów procesu w wysokości 6.434 zł. Wyrok jest prawomocny, bo bank nie zdecydował się na apelację. Korzyść Frankowiczów z prawomocnej wygranej z bankiem Raiffeisen wyniosła 356 tys. zł. Ich sprawę prowadziła Kancelaria Adwokacka Paweł Borowski.

Bank Millennium poddał się bez apelacji w Poznaniu. Frankowicze zyskali 214 tys. zł

Inni Frankowicze też wygrali prawomocnie w Poznaniu po wyroku I Instancji. Ich sprawa o sygn. XII C 1703/21 toczyła się w Wydziale XII Sądu Okręgowego w Poznaniu 2,5 roku. Dotyczyła ona umowy frankowej Banku Millennium z 2008 roku. W dniu 5 lutego 2024 r. zapadł w tej sprawie korzystny dla kredytobiorców wyrok. Umowa została uznana za nieważną, a na rzecz powodów zasądzone zostały kwoty 76.081,55 zł oraz 29.725,95 CHF wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od 12.10.2021 r. do 16.01.2024 r., pod warunkiem że powodowie zabezpieczą lub zaoferują zwrot na rzecz banku kwoty 199.999,98 zł. Bank został też obciążony kosztami procesu w wysokości 11.834 zł. Korzyść kredytobiorców z prawomocnej wygranej z Bankiem Millennium wyniosła 214 tys. zł. Ich sprawę prowadziła Kancelaria Adwokacka Paweł Borowski.

Prawomocna wygrana kredytobiorczyni z bankiem BNP Paribas w Poznaniu po dwuinstancyjnym procesie trwającym 32 miesiące

Sprawa przeciwko BNP Paribas dotyczyła umowy kredytu budowlanego w walucie wymienialnej poprzednika prawnego tego banku, czyli banku BGŻ S.A., zawartej w 2006 roku. Najpierw toczyła się ona przed Sądem Okręgowym w Poznaniu, Wydział XVIII Cywilny (sygn. XVIII C 1846/20), który w dniu 29.11.2021 roku uznał tę umowę za nieważną i zasądził na rzecz kredytobiorczyni kwotę 6.451 zł jako zwrot kosztów procesu.

Bank BNP Paribas wniósł od tego wyroku apelację do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, gdzie sprawie nadano sygn. I ACa 179/22. Sąd II instancji zgodził się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego i oddalił apelację, a także zasądził na rzecz powódki kwotę 4.050 zł jako zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Dwuinstancyjne postępowanie przed sądami w Poznaniu, zakończone prawomocnym unieważnieniem umowy banku BNP Paribas/BGŻ, trwało łącznie 2 lata i 8 miesięcy. Kredytobiorczynię reprezentowała Kancelaria Sosnowski – Adwokaci i Radcowie Prawni.

Podsumowanie

Po sukcesie Wydziału Frankowego w SO Warszawie resort sprawiedliwości postanowił utworzyć sekcje i wydziały wyspecjalizowane w kredytach frankowych także w innych sądach. Od początku grudnia w Sądzie Okręgowym w Poznaniu działa Sekcja Frankowa, do której będą trafiały wszystkie nowe pozwy frankowe z Poznania. Warto się pospieszyć z pozwem, bo teraz jest duża szansa na szybki wyrok, z uwagi na małe obciążenie referatów sędziowskich w nowo utworzonej sekcji.

Jeszcze większe przyspieszenie spraw frankowych powinno nastąpić po wejściu w życie ustawy frankowej oraz po wdrożeniu programu MS „Sprawne sądy”. Jednym z projektów testowanych m.in. w sądzie okręgowym i w sądzie apelacyjnym w Poznaniu jest Digitalny Asystent Sędziego. Pracę sędziów mają wspomóc algorytmy sztucznej inteligencji, które będą przygotowywały dla nich projekty pism procesowych i uzasadnień wyroków oraz rozliczały umowy kredytowe.

Główne wnioski:

• Sekcja Frankowa w SO Poznaniu znacząco usprawni rozpatrywanie nowych pozwów kredytobiorców.
• Projekt Digitalny Asystent Sędziego ma zautomatyzować i przyspieszyć procesy sądowe w sprawach frankowych.
• Planowana ustawa frankowa przewiduje m.in. automatyczne wstrzymanie spłaty rat po złożeniu pozwu.
• Przykłady wygranych w Poznaniu pokazują, że kredytobiorcy mogą uzyskać korzystne wyroki w relatywnie krótkim czasie.
• Zmiany legislacyjne i kadrowe zaplanowane na 2025 r. powinny dodatkowo przyspieszyć postępowania frankowe w całym kraju.