Skutki uznania umowy za nieważną lub istnienia w umowie frankowej niedozwolonych postanowień

Umowę kredytu we frankach można unieważnić lub odfrankowić, i choć istnieją również inne sposoby na uwolnienie się od kredytu frankowego, to jednak żaden z nich nie jest tak korzystny dla kredytobiorców, jak skierowanie przeciwko bankowi pozwu do sądu.

Z kolei, jak podają wyspecjalizowane Kancelarie Frankowe spośród wszystkich przychylnych wyroków wydawanych na rzecz frankowiczów, ponad 70 procent dotyczy unieważnienia kredytu odnoszącego się do franka szwajcarskiego, i nic nie wskazuje na to, że tendencja ta się w niedalekiej przyszłości odwróci, a wręcz przeciwnie, można się spodziewać jeszcze większej liczby spraw sądowych.

Dla banków natomiast, każdy jeden wyrok sądu stwierdzający nieważność umowy kredytowej, to nie lada problem, bo przegranie sprawy nie tylko generuje olbrzymie koszty, lecz dodatkowo motywuje innych frankowiczów do wystąpienia na drogę sądową, by w ten sposób walczyć o swoje prawa.

Z tytułu kredytów frankowych obecnie toczy się już kilkadziesiąt tysięcy spraw, banki nie mogą więc dłużej udawać, że problemu frankowego nie ma, bo wyraźnie widać, że tylko przybiera on na sile.

Kiedy sąd stwierdzi nieważność umowy kredytu frankowego?

Unieważnienie umowy kredytowej, która odnosi się do franka szwajcarskiego, jeszcze kilka lat temu stanowiło niemałe wyzwanie, dziś jednak, na szczęście dla frankowiczów, nie ulega wątpliwości, że klauzule abuzywne zawarte w tych kontraktach, powodują, że umowy kredytu nie da się wykonywać, unieważnienie kredytu jest więc praktycznie jedynym rozwiązaniem.

Przełom w przypadku spraw sądowych, mających za przedmiot kontrakty w CHF, nastąpił dopiero wtedy, gdy w polskiej sprawie frankowej stanowisko zajął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a więc w wyroku z października 2019 r. Owszem, wcześniej w przypadku sporów dotyczących umów kredytowych, sądom również zdarzało się orzekać o unieważnieniu umowy, lecz tych wyroków było znaczniej mniej, sądy przestały się więc „bać” stwierdzać nieważność, gdy TSUE wydał orzeczenie.

W przypadku umów kredytów frankowych główny problem polega na tym, że praktycznie każdy taki kontrakt zawierał zapisy, które uprawniały bank do dowolnego wręcz kształtowania wysokości kursu franka szwajcarskiego, a to z kolei powodowało, że kredytobiorcy nie znali wysokości swojego zobowiązania i nie byli w stanie przewidzieć, jaka będzie wysokość kolejnych rat kredytu.

Przeczytaj: Sztuczna inteligencja sprawdzi umowę i powie czy frankowicz może pozwać bank.

Tak skonstruowane postanowienia umowy kredytowej, dziś uznawane są za klauzule abuzywne, a więc klauzule stanowiące niedozwolone postanowienia umowne, które nigdy nie powinny być kierowane do klientów banków i które powodują, że od dnia zawarcia umowy była ona niezgodna z prawem.

Generalnie przyjmuje się, że praktycznie każdy bank, który udzielał kredytów frankowych, stosował takie nieuczciwe praktyki, jednak zanim kredytobiorca zdecyduje się wystąpić przeciwko bankowi, powinien umowę o kredyt w CHF poddać analizie, najlepiej przez prawnika, który wie jak uzyskać unieważnienie umowy kredytowej, gdyż każda sprawa jest inna i czasem niuanse decydują o wygranej.

Wstępną darmową i bezpłatną analizę pod kątem występowania w umówię klauzul niedozwolonych można zrobić przy pomocy aplikacji SkanerChf.pl lub samodzielnie za pomocą mapy klauzul niedozwolonych Rzecznika Finansowego

Na czym polega unieważnienie kredytu we frankach?

Wyrok stwierdzający nieważność zawartej umowy kredytowej powoduje, że taka umowa przestaje istnieć, a więc unieważnienie umowy prowadzi do tego, że zostaje ona zlikwidowana, wyeliminowana z obrotu.

Strony takiej umowy przestaje wiązać jakiekolwiek zobowiązanie prawne, a zatem po unieważnieniu umowy, pomiędzy bankiem, a kredytobiorcą powstaje obowiązek dokonania wzajemnych rozliczeń, co oznacza, że każda ze stron powinna dokonać zwrotu kwoty, którą otrzymała od drugiej strony.

Rozliczenie nieważnej umowy kredytowej, zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Sąd Najwyższy w uchwale z maja br., powinno nastąpić w oparciu o teorię dwóch kondykcji, która zakłada, że roszczenie każdej strony jest odrębne i może być dochodzone niezależnie od roszczenia drugiej strony.

Unieważnienie umowy kredytowej powoduje zatem, że po stronie frankowicza powstanie roszczenie by bank dokonał zwrotu sumy wszystkich poniesionych przez kredytobiorcę opłat, a więc bank będzie musiał dokonać zwrotu kwoty, która stanowić będzie równowartość wszystkich wpłaconych rat wraz z odsetkami, prowizji, oraz innych opłat, które wygenerowała umowa kredytowa.

Podobne roszczenia przysługują również bankowi, bank może więc domagać się od kredytobiorcy by ten zwrócił kwotę odpowiadającą wysokości udzielonego kapitału kredytu, co jednak ważne, bank nie ma posiada względem kredytobiorcy roszczeń o zapłatę odsetek. Po wzajemnym rozliczeniu się stron nieważnej umowy o kredyt w CHF, kredytobiorca może o kredycie odnoszącym się do franka szwajcarskiego praktycznie zapomnieć.

Jakie skutki ma unieważnienie umowy kredytowej?

Stwierdzenie przez sąd nieważności umowy kredytu w CHF, ma dla kredytobiorcy daleko idące, korzystne, skutki.

Przede wszystkim, kredytobiorca może domagać się od banku zwrotu wpłaconych pieniędzy, niezależnie od tego czy oddał już do banku pełną kwotę uzyskanego kapitału.

Owszem, w przypadku, gdy bank podniesie zarzut potrącenia lub wystąpi o zwrot przysługujących mu należności w innym postępowaniu, finalnie kredytobiorca będzie musiał dokonać na rzecz banku zwrotu tego co w ramach kredytu otrzymał, lecz na chwilę obecną większość kredytobiorców już w całości spłaciło uzyskany kredyt, a nadpłatę bank powinien zwrócić.

Jeśli więc kredytobiorca w ramach kredytu otrzymał kwotę 300 000 złotych, lecz na przestrzeni lat łącznie dokonał spłaty w wysokości 350 000 złotych, to nawet jeśli odliczymy od tego kwotę kapitału, kredytobiorca zyskuje 50 000 złotych.

Ponadto, z uwagi na fakt, że stwierdzenie nieważności umowy eliminuje ją z obrotu prawnego, frankowicz przestaje być związany obowiązkami wynikającymi z takiej umowy o kredyt, co oznacza, że nie musi już dłużej spłacać kolejnych rat kredytu, a jego nieruchomość nie będzie już stanowić zabezpieczenia hipotecznego banku, z którego bank się może zaspokoić w razie nieterminowej spłaty kredytu. Domaganie się przez kredytobiorcę stwierdzenia nieważności umowy jest więc najlepszym możliwym rozwiązaniem.

Co jeśli nie unieważnienie umowy kredytu frankowego?

Unieważnienia umowy kredytu frankowego domagać się może zarówno posiadacz kredytu denominowanego, jak i indeksowanego, zdarza się jednak, że z uwagi na fakt, iż kredytobiorca nie spłacił jeszcze całego kapitału kredytu, nie jest zainteresowany by sąd dokonywał unieważnienia umowy.

W takim przypadku kredytobiorca nie powinien jednak rezygnować z walki o swojej prawa i skierowania sprawy do sądu, gdyż jeśli nie chce unieważnienia kredytu, to pozew przeciwko bankowi należy wnieść o odfrankowienie kredytu.

Odfrankowienie polega na usunięciu z umowy kredytu frankowego klauzul, które stanowią niedozwolone postanowienia umowne, z umowy kredytowej eliminowane są więc zapisy odsyłające frankowiczów do tabel kursowych banków określających kurs franka szwajcarskiego, służące do przeliczania wysokości zobowiązania klientów banku.

Po odfrankowieniu, zobowiązanie wynikające z umowy kredytu frankowego, powinno zostać ponownie przeliczone, gdyż brak w umowie odniesienia do waluty obcej, powoduje, że wysokość miesięcznej raty będzie niższa. Ponadto, bank powinien dokonać na rzecz frankowicza zwrotu kwoty, która stanowi nadpłatę.

Owa nadpłata powstała bowiem, gdy bank stosował niedozwolone klauzule i znacznie zawyżał wysokość comiesięcznych rat kredytu, gdy więc zapisy te zostały z umowy wyeliminowane, bank powinien oddać to co niesłusznie pobrał.

Podkreślić ponadto należy, że w przypadku odfrankowienia nie dochodzi do tak zasadniczych zmian, jak w przypadku unieważnienia umowy kredytowej, gdyż kredyt musi być dalej spłacany, a nieruchomość wciąż jest zabezpieczona hipoteką względem banku.

Odfranowienie nie jest więc, aż tak daleko idące jak unieważnienie umowy kredytu frankowego, dlatego też na to rozwiązanie decydują się przede wszystkim te osoby, którym jeszcze pozostała do spłaty znaczna część kredytu.

Złożenie pozwu najbardziej skuteczne w przypadku umów kredytowych we frankach.

Liczba pozwów kierowanych przeciwko bankom rośnie nieprzerwanie, czemu nie można się dziwić, skoro wygranie procesu z bankiem i uznanie umowy we frankach za nieważną, oznacza zasądzenie przez sąd wszystkich roszczeń dochodzonych przez frankowiczów względem banków.

Banki oczywiście robią co mogą, by straty minimalizować, za główny cel obierają więc sobie ograniczenie składanych pozwów, obiecując np. że już wkrótce będą składane propozycje ugód w sprawie kredytów we frankach, bądź usilnie starają się przedłużyć toczące się postępowania, by w ten sposób odsunąć w czasie wydanie niekorzystnego dla nich wyroku. Frankowicze nie powinni jednak z tego powodu rezygnować ze składania pozwów, gdyż jeśli ulegną naciskom banków, to umowa we frankach, która z dużym prawdopodobieństwem jest nieważna, będzie dalej wykonywana, a banki będą z tego tytułu czerpać korzyści.

Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że obecnie najlepszym rozwiązaniem, by pozbyć się kredytu we frankach, jest uzyskanie wyroku, w którym sąd stwierdzi, że zawarta umowa jest nieważna, gdyż tylko wtedy kredytobiorca w pełni uwolni się od zmiennego kursu franka szwajcarskiego.

W sprawie kredytów frankowych ponad 90 procent postępowań – prowadzonych przez najbardziej wyspecjalizowane Kancelarie Frankowe – kończy się korzystnie dla klientów banków, dlatego też wątpliwości, czy z tytułu kredytu frankowego przysługują roszczenia, które sąd uwzględni, są zupełnie bezzasadne.

Umowa o kredyt we frankach może zostać uznana przez sąd za nieważną, lub może zostać odfrankowiona, jednak obydwa rozwiązania wymagają przeprowadzenia procesu, co oznacza, że konieczne jest złożenie pozwu i aktywne uczestnictwo w sprawie sądowej prowadzonej z udziałem banku. Od kredytobiorcy zależy również z jakim roszczeniem wystąpi, ważne jednak jest by podjął działania, a nie czekał bezczynnie na to co los, a raczej bank, przyniesie.