W dniu 18 listopada 2021 roku Sąd Apelacyjny w Lublinie, Wydział I Cywilny wydał prawomocny wyrok w sprawie o sygn. akt I ACa 123/21 ustalający nieważność umowy kredytu frankowego dawnego FORTIS Bank (obecnie BNP Paribas). Sprawa jest warta omówienia, gdyż dotyczy kredytu zaciągniętego przez długoletniego pracownika tegoż banku, w dodatku pełniącego w nim funkcję dyrektora oddziału.
Powyższe okoliczności sprawiły, że sprawa była szczególnie wnikliwie badana przez sąd I instancji, który przesłuchiwał powoda trzykrotnie. Ostatecznie, zgodnie z oczekiwaniami kredytobiorcy i reprezentującej go Kancelarii adwokat Jacek Sosnowski – Adwokaci i Radcowie Prawni, Sąd Okręgowy w Lublinie w dniu 29 października 2020 roku unieważnił przedmiotową umowę kredytową, uznając że kredytobiorcy należy się przysługująca konsumentom ochrona przed nieuczciwymi postanowieniami umownymi.
Korzystny dla byłego pracownika banku wyrok został zaskarżony przez bank BNP Paribas, jednak po 9 miesiącach postępowania Sąd Apelacyjny w Lublinie podzielił stanowisko sądu I instancji – umowa kredytowa FORTIS Banku zawarta przez byłego dyrektora oddziału tego banku została prawomocnie unieważniona.
Precedensowy wymiar sprawy
Omawiana sprawa ma przełomowy charakter, gdyż dotyczy uznawanej przez prawników za trudną do zakwestionowania umowy FORTIS Banku, ale przede wszystkim stanowi precedens, bo kredyt został zaciągnięty przez byłego pracownika tego banku, dysponującego ponadprzeciętną wiedzą z dziedziny bankowości.
O sukcesie powoda podczas skomplikowanego postępowania przed sądem I instancji przesądziła trafnie dobrana strategia, oparta na obronie przysługującego kredytobiorcy statusu konsumenta. Prowadząca sprawę Kancelaria Sosnowski wykazała w trakcie procesu, że wiedza ekonomiczna powoda nie ma wpływu na ten status i nie czyni umowy kredytowej wolnej od wad prawnych.
Kluczowe okazały się zeznania powołanego świadka – pracownika banku. Wykazały one, że bank nie posiadał żadnych procedur informacyjnych dla klientów ubiegających się o kredyt hipoteczny powiązany z kursem waluty obcej. Doradcy kredytowi nie przedstawiali kredytobiorcom symulacji, wykresów i porównań do tradycyjnych produktów kredytowych w PLN, jak również nie informowali o ryzyku walutowym.
Wprost przeciwnie – zachęcali do zaciągnięcia kredytu walutowego, rekomendując go jako produkt korzystniejszy i bezpieczny. Umowy kredytowe opracowywane były przez centralę banku, a pracownicy nie byli zaznajamiani ze specyfiką konstrukcji tych umów. Dotyczyło to także dyrektorów oddziałów, którzy nie mieli wpływu na treść umowy, a jedynie byli rozliczani z ilości sprzedanych produktów.
Postępowanie dowodowe przeprowadzone w ramach I instancji wykazało, że powód (podobnie jak inni kredytobiorcy) na podstawie przekazanych mu informacji nie mógł być w pełni świadomy ekonomicznych skutków podjęcia decyzji o zaciągnięciu kredytu waloryzowanego kursem CHF, która zdeterminowała jego sytuację na kilkadziesiąt lat.
Reprezentująca kredytobiorcę Kancelaria wykorzystała szeroką argumentację dotyczącą statusu konsumenta w sprawach dotyczących umów zawieranych w celu niezwiązanym z działalnością zawodową, która w pełni przekonała sąd.
Sąd Okręgowy w Lublinie uznał, że powoda należy traktować jak zwykłego konsumenta i w sentencji wyroku wydanego w dniu 29.10.2020 r. do sprawy o sygn. akt I C 10/19 ustalił nieważność umowy kredytowej dawnego FORTIS Banku.
Od powyższego wyroku apelację do Sądu Apelacyjnego w Lublinie złożył pozwany przez kredytobiorcę bank, podnosząc zarzuty dotyczące uchybień natury materialnej i procesowej. Sąd II instancji nie podzielił stanowiska banku i w dniu 18.11.2021 r. oddalił apelację, a także obciążył bank kosztami postępowania apelacyjnego.
Prawomocne unieważnienie umowy FORTIS Bank zawartej przez byłego dyrektora
Postępowanie przed sądem II instancji trwało zaledwie 9 miesięcy i zakończyło się pełnym sukcesem, kwestionującego umowę kredytową FORTIS Bank, byłego dyrektora oddziału tegoż banku oraz reprezentującej go Kancelarii Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.
Sąd Apelacyjny w Lublinie podzielił argumentację strony powodowej, że sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny i przeprowadził postępowanie dowodowe oraz właściwie zastosował przepisy, a w konsekwencji wydał słuszny wyrok.
Sąd Apelacyjny uznał, że nie jest konieczne dalsze ustalanie, czy zapisy umowy mają abuzywny charakter, gdyż kwestionowana umowa zawierała wady, skutkujące jej bezwzględną nieważnością w postaci braku essentialia negotii, tj. kwoty kredytu.
Nie wszystkie elementy umowy kredytowej wymagane na mocy art. 69 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe zostały wskazane w umowie, a przede wszystkim nie została określona kwota, która miała zostać oddana do dyspozycji kredytobiorców w walucie PLN. Była ona dopiero znana w momencie wypłaty, w wyniku przeliczenia sumy określonej w CHF po nieznanym stronom w chwili zawierania umowy kursie waluty.
Pomimo że pozwany bank podnosił argument dotyczący ponadprzeciętnej wiedzy ekonomicznej powoda jako dyrektora placówki banku, sąd zgodził się, że nie uczestniczył on w tworzeniu wzorca umownego kredytu, którego treść została narzucona przez centralę banku i nie podlegała jakimkolwiek negocjacjom.
Z tego względu, powód powinien być traktowany na równi z innymi osobami posiadającymi status konsumenta. Sąd Apelacyjny uznał za słuszny wyrok sądu I instancji, stwierdzający nieważność umowy kredytowej.
Umowy FORTIS Banku są trudne do zakwestionowania w sądzie, gdyż przewidują możliwość spłaty zadłużenia bezpośrednio w walucie CHF, dlatego istotny jest także pogląd Sądu Apelacyjnego w Lublinie zaprezentowany w ustnych motywach wyroku.
Sąd uznał, że istotą umowy była wypłata i spłata kredytu w złotówkach, a możliwość regulowania rat kredytu bezpośrednio we franku szwajcarskim nie oznaczała, że był to podstawowy element umowy kredytowej.
Na skutek prawomocnego wyroku unieważniającego umowę FORTIS Banku, kredytobiorcy mogą definitywnie zakończyć spór z bankiem na wszystkich płaszczyznach. W związku z tym, że kredytowana nieruchomość stanowiła zabezpieczenie kredytu, na podstawie prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność umowy, kredytobiorcy będą mogli wnioskować o wykreślenie hipoteki banku z księgi wieczystej, a następnie swobodnie dysponować nieruchomością.
Dodaj Opinie