Większość Frankowiczów posiada umowy kredytowe zawarte od samego początku jako waloryzowane kursem CHF. Jednak jest pewna grupa kredytobiorców, którzy pierwotnie zaciągnęli kredyty hipoteczne w złotówkach, a później – za namową doradców bankowych lub w wyniku własnej decyzji – przewalutowali je na CHF na mocy aneksu do umowy. Kredyty frankowe są obecnie masowo unieważniane przez sądy i dotyczy to również umów zawartych początkowo w PLN.
Kredyty w złotówkach przewalutowane na CHF da się unieważnić w całości. W przypadku takiego roszczenia sąd bada brzmienie umowy ustalone aneksem, pod kątem występowania w niej klauzul niedozwolonych. Jeżeli potwierdzi się fakt abuzywności zapisów, umowa jest uznawana za nieważną, tak jak stało się w sprawie o sygn. akt I C 390/21 prowadzonej przez Kancelarię Sosnowski – Adwokaci i Radcowie Prawni. Innym rozwiązaniem jest złożenie pozwu o zapłatę nadpłaconych rat. Takie wyroki również zapadały już w sądach, a przykładem jest sprawa o sygn. akt I C 3552/19, prowadzona przez tę samą kancelarię.
Unieważnienie kredytu frankowego BZ WBK zaciągniętego pierwotnie w PLN
Wspomniana sprawa o sygn. akt I C 390/21 została rozstrzygnięta w dniu 6 grudnia 2021 roku przez Sąd Okręgowy w Katowicach, który ustalił nieważność zawartej w 2007 roku umowy kredytu mieszkaniowego dawnego banku BZ WBK (obecnie Santander Bank Polska) w brzmieniu ustalonym aneksem, podpisanym w 2008 roku. Wyrok zapadł w 9 miesięcy od wniesienia pozwu i po przeprowadzeniu tylko jednej rozprawy zdalnej.
Pierwotnie umowa została zawarta w PLN, a dopiero rok później, na skutek namowy pracownika banku, kredytobiorcy zdecydowali się przewalutować ją na franki. Interesującym aspektem sprawy jest fakt, że kredytobiorczyni zatrudniona była w pozwanym banku. Nie wpłynęło to jednak na przysługujący jej status konsumenta, bo nie pracowała nigdy przy udzielaniu lub obsłudze kredytów.
Sąd w pełni podzielił stanowisko strony powodowej reprezentowanej przez Kancelarię Sosnowski, że postanowienia aneksu odnoszące się do sposobu ustalania kursów przeliczeniowych mają charakter niedozwolony, są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interes konsumenta. Bank doprowadził do dysproporcji stron przyznając sobie prawo do dowolnego kształtowania świadczeń kredytobiorców, na których przerzucił całość ryzyka walutowego i kursowego.
Sąd Okręgowy w Katowicach, uzasadniając fakt nieważności umowy w brzmieniu nadanym jej aneksem przewalutowującym, powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2019 roku do sprawy o sygn. akt IV CSK 13/19. SN stwierdził w tym wyroku, że „postanowienia o przewalutowaniu kredytu złotowego we frankowy mogą być uznane za niedozwolone, jeżeli bank w całości decydował o konwersji kredytu i dacie przewalutowania, a kredytobiorcy nie negocjowali indywidualnie warunków zmian”.
W opisywanym przypadku kredytobiorcy pozbawieni byli wpływu na wysokość zastosowanych przez bank kursów przeliczeniowych, dlatego sąd postanowił uznać całość aneksu za nieważną. Aneks i treść umowy, w ocenie sądu, powinny zostać zbadane pod kątem art. 58 § 2 k.c., który mówi o nieważności czynności prawnej sprzecznej z zasadami współżycia społecznego. Kredytobiorcy podpisując aneks nie byli świadomi ryzyka jakie wiązało się z kredytami waloryzowanymi kursem CHF, tym bardziej że sami nie zabiegali o przewalutowanie ze złotówek, a ulegli namowom pracownika banku. Uzasadnione w tej sytuacji jest zatem twierdzenie, że doszło do naruszenia zasad współżycia społecznego.
Jeżeli wyrok w tym kształcie się uprawomocni, kredytobiorcy mogą zyskać kwotę około 180 tys. złotych, bo wykazywane przez bank saldo zadłużenia spadnie do 0.
Skuteczne zakwestionowanie w sądzie umowy kredytu denominowanego PKO BP, zawartej pierwotnie w złotówkach
Sprawa o sygn. akt I C 3552/19, która toczyła się przed Sądem Rejonowym w Olsztynie, dotyczyła umowy kredytu mieszkaniowego Nordea-Habitat, zaciągniętego w 2007 roku w złotówkach, a przekształconego w kredyt denominowany kursem CHF na mocy aneksu, zawartego w grudniu 2008 roku.
Unieważnienie umowy w treści nadanej aneksem mogło w tym przypadku oznaczać powrót do niekorzystnych warunków kredytu złotowego z wysokim oprocentowaniem opartym na wskaźniku WIBOR, dlatego strona powodowa reprezentowana przez Kancelarię Sosnowski zdecydowała się na pozew o zapłatę nieprawnie pobranych przez bank kwot. Wyrokiem z dnia 14 lipca 2021 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie, zgodnie z roszczeniem głównym, zasądził na rzecz kredytobiorców od banku PKO BP (następcy prawnego banku Nordea) kwotę ponad 43 tys. zł z odsetkami za opóźnienie oraz zwrot kosztów procesu.
Kredytobiorcy zaciągnęli pierwotnie kredyt złotowy w kwocie 259.488 zł, która przeznaczona była na zakup lokalu mieszkalnego, plus 10 tys. zł na jego wykończenie. Oprocentowanie kredytu bazowało na formule WIBOR 3M powiększony o marżę banku. W 2008 roku podjęli decyzję o przewalutowaniu kredytu na franki. Podpisany aneks do umowy zmieniał walutę kredytu z PLN na CHF oraz szacunkowo określał wartość zobowiązania na 105.368,38 CHF. Przewalutowanie nastąpiło jednak później, tj. dnia 24.12.2008 r. przy zastosowaniu kursu kupna CHF z tabeli banku. Zadłużenie kredytobiorców na ten moment miało według banku wynosić 258.405 zł, tj. równowartość 98.155,98 CHF. Bank pobrał prowizję za przewalutowanie kredytu w wysokości 0,75%, którą przeliczył po kursie sprzedaży z tabeli.
W roku 2018 kredytobiorcy zdecydowali się pozwać bank i dochodzić od niego zwrotu nieprawnie pobranych kwot w związku ze stosowaniem niedozwolonych klauzul przeliczeniowych oraz zawyżonej marży po przewalutowaniu – oprocentowanie kredytu po konwersji na CHF wynosiło 3,45% zamiast 0,65%.
W ustnych motywach wyroku olsztyński sąd poparł argumentację o niedozwolonym charakterze klauzul denominacyjnych i błędnym wyliczeniu przez bank marży. Kalkulacje wykonane przez stronę powodową uznał za prawidłowe, pomimo że pozwany bank zakwestionował je co do zasady i wysokości. W ocenie sądu, przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z dziedziny rachunkowości było jednak zbędne dla wydania orzeczenia w tej sprawie. Roszczenie kredytobiorców zostało w całości uwzględnione przez sąd.
Dodaj Opinie