Procesy w sprawach wytoczonych z powództwa Frankowiczów mogą trwać od kilku miesięcy do kilku lat. Niestety złożenie w sądzie pozwu przeciwko bankowi nie jest równoznaczne z zawieszeniem spłaty rat. Można jednak legalnie przestać spłacać kredyt we frankach do momentu uzyskania prawomocnego wyroku w sprawie, dzięki instytucji zabezpieczenia roszczeń.
Zgodę na czasowe zawieszenie obowiązku spłaty rat kredytowych wydaje sąd na wniosek kredytobiorcy. Wniosek można złożyć wraz z pozwem przeciwko bankowi lub w ramach toczącej się już sprawy sądowej. W drugim przypadku wniosek o udzielenie zabezpieczenia rozpoznaje sąd tej instancji, w której toczy się postępowanie.
Czym jest zabezpieczenie roszczenia?
Zabezpieczenie roszczenia stanowi formę ochrony interesów powoda na czas postępowania sądowego, a odbywa się poprzez unormowanie praw i obowiązków stron postępowania na czas trwania procesu.
W przypadku kredytów frankowych, zabezpieczenie jest udzielane w sprawach o ustalenie nieistnienia stosunku zobowiązaniowego lub istnienia stosunku o określonej treści. Przykładem takim są postępowania o ustalenie nieważności umowy kredytowej.
Jeśli sąd przychyli się do wniosku kredytobiorcy, następuje wstrzymanie obowiązku spłaty rat od daty wydania postanowienia sądu do prawomocnego zakończenia procesu.
Bank musi respektować postanowienie sądu i nie może wypowiedzieć kredytobiorcy umowy, wpisać go na listę dłużników BIK, ani wszczynać względem niego działań egzekucyjnych.
Udzielenie przez sąd zabezpieczenia nie daje jednak gwarancji wygranej, dlatego należy liczyć się z koniecznością spłaty kredytu w przyszłości.
Przesłanki do udzielenia zabezpieczenia
Dla uzyskania zabezpieczenia niezbędne jest spełnienie dwóch przesłanek – uprawdopodobnienie roszczenia i wykazanie interesu prawnego.
Uprawdopodobnienie roszczenia polega na wykazaniu konsumenckiego charakteru umowy oraz tego, że w umowie kredytowej zawarte są klauzule abuzywne, co skutkuje jej nieważnością.
Zobacz: Czy TY możesz unieważnić lub odfrankowić swoją umowę o kredyt we frankach?
Jeżeli umowa kredytowa jest nieważna, wszystkie spłacone na rzecz banku kwoty rat stanowią świadczenie nienależne, gdyż bank je uzyskał bez podstawy prawnej.
Dlatego uprawdopodobnienia wymaga także roszczenie pieniężne, do czego niezbędne może być zaświadczenie z banku dotyczące historii spłaty rat kredytowych.
Jeżeli zaś chodzi o interes prawny, istnieje on jeśli brak zabezpieczenia uniemożliwiłby lub znacznie utrudnił wykonanie orzeczenia sądu lub osiągnięcie celu postępowania.
Może to dotyczyć rozliczenia kredytobiorcy z bankiem po uzyskaniu wyroku unieważniającego umowę.
Biorąc pod uwagę słabą kondycję finansową niektórych banków posiadających portfele kredytów walutowych (np. Getin Noble Bank, BPH S.A., mBank) istnieje realna obawa, że wykonanie w przyszłości orzeczenia sądu i dochodzenie roszczeń może być utrudnione, co należy uwzględnić we wniosku o udzielenie zabezpieczenia.
Największe szanse na udzielenie zabezpieczenia
Najwięcej postanowień w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia roszczeń kredytobiorców frankowych wydaje Sąd Okręgowy w Warszawie.
Kierownictwo powołanego do życia w kwietniu br. tzw. wydziału frankowego (XXVIII Wydział Cywilny) w SO w Warszawie oficjalnie zapowiedziało, że będzie uwzględniać wnioski o wstrzymanie spłaty rat, w sytuacji jeśli Frankowicz oddał już bankowi kwotę pożyczonego kapitału.
Poza zabezpieczeniem interesów kredytobiorcy, ma to przeciwdziałać taktyce banków polegającej na przewlekaniu postępowań.
Z dotychczasowej praktyki wynika, że sędziowie chętniej przychylają się do wniosków o udzielenie zabezpieczenia w sprawach, gdzie kredytobiorca zwrócił już bankowi cały pożyczony kapitał.
Wniesienie do banku sumy rat kapitałowo-odsetkowych przewyższającej kwotę nominalną kapitału może być decydujące.
Z drugiej strony nie jest to regułą, bo sądy uwzględniają także wnioski kredytobiorców, którzy nie spłacili jeszcze całości kredytu.
Wiele kancelarii frankowych zwraca uwagę, że uchwały Sądu Najwyższego o sygn. akt III CZP 11/20 z 16.02.2021 r. oraz III CZP 6/21 z 07.05.2021 r. opowiadające się za niezależnością roszczeń banku i kredytobiorcy (teoria dwóch kondykcji) stoją w sprzeczności z uzależnianiem przez sądy zgody na zabezpieczenie roszczenia od poziomu spłaty kredytu.
Powszechnie uznaje się, że większe szanse na udzielenie przez sąd zabezpieczenia dotyczą banków mających problemy finansowe.
Niektóre banki posiadające portfele kredytów walutowych od dłuższego czasu notują straty lub objęte są postępowaniem naprawczym (np. Getin Noble Bank, BPH S.A.).
Inne tworzą ogromne rezerwy na ryzyko prawne związane z kredytami frankowymi (np. mBank).
Wszystko to może w dłuższej perspektywie zagrozić stabilności finansowej tych banków, a nawet skutkować niewypłacalnością, co może z kolei uniemożliwić lub utrudnić kredytobiorcom dochodzenie wobec nich roszczeń.
Z tego względu, sądy są bardziej skłonne do udzielania zabezpieczenia w sprawach dotyczących banków o złej kondycji finansowej.
Przykłady zabezpieczeń
Ze statystyk wynika, że sądy częściej udzielają zabezpieczenia kredytobiorcom, którzy spłacili całość pożyczonego kapitału lub posiadają kredyt w banku dotkniętym kłopotami finansowymi.
O tym że nie jest to regułą mogą świadczyć dwa poniższe postanowienia sądu.
Zobacz: Unieważnienie kredytu we frankach czy odfrankowienie – co się bardziej opłaca?
Pierwsze odnosi się do kredytu niespłaconego w całości, a drugie do roszczeń wobec bankowego giganta (PKO BP), który osiągnął w pierwszym półroczu 2021 rekordowy zysk na poziomie 2,4 mld zł.
Prawomocne zabezpieczenie roszczenia wobec BPH S.A. (GE Money Bank)
W dniu 21.05.2021 r. Sąd Okręgowy w Siedlcach wydał prawomocne postanowienie w sprawie o sygn. akt I C 1157/20 udzielając kredytobiorcy zabezpieczenia roszczenia, poprzez wstrzymanie obowiązku spłaty rat kredytu frankowego, udzielonego przez bank BPH S.A. (dawny GE Money Bank).
W momencie składania pozwu wraz z wnioskiem o zabezpieczenie kredytobiorca nie spłacił jeszcze całości pożyczonego mu przez bank kapitału, a mimo to sąd zaakceptował wniosek.
Zabezpieczenie roszczenia wobec PKO BP
W dniu 16.06.2021 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (XXVIII Wydział Cywilny, tzw. frankowy) wydał postanowienie w sprawie sygn. akt XXVIII C 7033/21, w którym zwolnił kredytobiorcę z obowiązku płacenia rat na rzecz banku PKO BP z tytułu kredytu denominowanego zawartego w 2006 roku.
Dodaj Opinie